حریره؛ شهر باستانی در کیش

شاید بسیاری از مسافرانی که برای نخستین بار به جزیرۀ پرآوازۀ کیش سفر می‌کنند، نمی‌دانند که یکی از مهمترین جاذبه‌های این جزیرۀ محوطه‌های باستانی و تاریخی آن است که حریره مهمترین آن‌هاست.

خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه میراث فرهنگی ـ شهر تاریخی حریره یکی از شاخص‌ترین اماکن تاریخی کیش است؛ شهری ۸۰۰ ساله در شمال جزیرۀ امروزی کیش که دسترسی به آنجا بدون راهنمای گردشگری نیز بسیار آسان است.

این شهر تاریخی کنار مجموعۀ ورزشی المپیک کیش (که جایی است کاملا شناخته شده) و پشت مجموعۀ تفریحی درخت سبز واقع شده و در امتداد ساختمان‌های بندرگاه و دفاتر آن، قابل دیدن است. بازدید از این محوطۀ باستانی، برخلاف بسیاری دیگر از دیدنی‌های کیش، رایگان است و نیازی به خرید بلیت ندارید.

وسعت بقایای این شهر حدود ۱۲۰ هکتار است و این یعنی اینکه حریره در زمان آبادانی خود بسیار وسیع و پر چمعیت بوده. دیوار ساختمان‌ها با آجرهای بزرگ و طاقی‌هایی که از ویژگی‌های معماری دورۀ سلجوقی است، ساخته شده اند.

در دوره سلجوقیان، کیش به بزرگترین مرکز تجاری خلیج فارس تبدیل شد و در همین دوره بود که حریره توسط حاکمان قیاصره اداره می‌شد. قیاصره از نسل شخصی بودند به نام «قیس» که از شهر سیراف به حریره مهاجرت کرده بود. نام حریره نیز در واقع برگرفته از نام یکی از ملکه‌های قیاصره است. در این دوره حریره تبدیل شد به یکی از قطب‌های تجارت میان چین و اروپا و شمال آفریقا.

شهر حریره برخلاف بسیاری دیگر از شهرهای باستانی دارای برج و باروهای دفاعی نیست بلکه دارای بافتی یکپارچه و متمرکز است و به اصطلاح معماری برونگرا دارد. چراکه ساحل صخره¬ای مرتفع آن و وجود سه خلیج و دماغه در محل برپایی این شهر، اهالی را از ساخت دژهای دفاعی بی نیاز کرده و می‌توان گفت انتخاب این بخش از جزیره برای ایجاد یک شهر زیبا و امن معقول‌ترین و طبیعی‌ترین انتخاب بوده است.

اگرچه از نظر کاوش‌های باستانی این منطقه سه بار مورد بررسی و اکتشاف قرار گرفته اما هنوز هم نیازمند کاوش‌های بیشتر است. بخشی از آنچه تاکنون از این منطقه و دیگر بخش‌های باستانی کیش به دست آمده هم اکنون در ساختمان کانون هنر کیش در معرض بازدید عموم قرار دارد.

درختان باستانی
جزیره کیش علاوه بر بناهای باستانی درختان تنومندی نیز دارد که تاریخ، یادگاری‌های زیادی بر تنۀ آنها نگاشته است. مجموعه‌ای از این درختان در دره¬ای مشهور به درۀ پرتغالی‌ها در کنار یکی از کهنسال‌ترین درختان منطقه، راست قامت و استوار ایستاده‌اند.

درۀ پرتغالی‌ها در قسمت شمال جزیره قرار دارد و آب‌های سطحی به سوی آن سرازیر می‌شوند. در اطراف درخت کهنسال دره، که درخت لور جزیره یا انجیر معابد نام دارد، مجموعه‌ای با نشاط به نام مجموعۀ درخت سبز احداث شده است که البته منظور از درخت سبز همان درخت لور است.

این درخت با هیئتی افسانه‌ای بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ سال عمر دارد و بر شاخه های آن گره‌هایی با نخ و پارچه زده شده است و درست مانند یک درخت مقدس در آن میانه خودنمایی می‌کند.

گروهی از مردم عقیده دارند که این درخت شگون دارد و به همین دلیل به قصد برآورده شدن نیازشان پارچه‌هایی به شاخه‌های آن می‌بندند. اما درست مشخص نیست که جنبه تقدس درخت لور کهنسال از چه زمان پدیدار شده‌است.

برخی معتقدند که گره‌های موجود احتمالا به وسیله مسافران جزیره و ساکنان تازۀ آن به درخت زده شده است. به هر حال آنچه که مهم است اینکه درختان محلی جزیره، به عنوان گنجینه¬های طبیعی، جذاب و زیبای آنجا به شمار می‌آیند. درخت لور یا انجیر معابد، معروفترین درخت جزیره است که در شرایط اقلیمی جنوب ایران رشد می‌کند.

پوست کهنسال، برگ‌ها و ریشه‌هایش که از بدنه اصلی آن آویزان هستند، آن را از سایر انواع درختان متمایز می‌سازد. ریشه‌های این درخت طوری رشد می‌کند که مانند چتری روی زمین سایه می‌افکند و عموماً عمر طولانی دارد. یکی از مزایای مجموعه درخت سبز همجواری آن با شهر تاریخی حریره است که به گردشگران امکان می‌دهد ضمن بازدید از بقایای شهر تاریخی حریره ساعاتی را در این مجموعه به استراحت بگذرانند.

سیمین دخت گودرزی

بازدیدها: 50