دسته: مقالات

  سمعانی خود اهل ‏‎]‎شهر مرو‎[‎‏ خراسان، و با زبان محلی آشنا، بوده و ضبط صحیح آن را در کتاب خود آورده است. این نکته که یاقوت در مورد ثبت «نوقان» (به ضم حرف اول) اشتباه کرده است نمی‌توان قطعی شمرد، چون اولاً وی مدت سه سال (۶۱۴-۶۱۶ ه‍( در شهر مرو به مطالعه و تحقیق پرداخته و از ده کتابخانة این شهر، از جمله «دو کتابخانه از آن سمعانی‌ها» از اجداد و اعقاب ابوسعد سمعانی، بهره‌ها جسته (معجم‌الادباء، ج ۱، ص ۴ و ۵، سخنی از مترجم)، و با نام‌های مواضع و آبادی‌های مرو و دیگر بلاد خراسان آشنا بوده، بنابراین ممکن است که اشتباه از آن کاتب قدیم‌ترین نسخة معجم‌البلدان باشد؛ ثانیاً بدان دلیل که در ترجمة فارسی المشترک، با عنوان گزیدة مشترک، تألیف یاقوت حموی، نام این شهر دروجه «نَوقان» (به فتح حرف اول) آمده نسبت اشتباه به وی منتفی است؛ مرحوم محمد پروین گنابادی (۱۲۸۲-۱ر۶ر۱۳۵۷) مترجم فارسی المشترک تعریف یاقوت را نقل کرده: «نَوقان: یکی از دو شهر طوس است که گروه بسیاری از دانشمندان از آنجا برخاسته‌اند» ( گزیدة مشترک، ص ۱۸۰)؛ وی در حاشیة «نوقان» شرحی تحقیقی مبنی بر تعیین مواضع دو شهر «طابران» و «نوقان» قدیم نوشته است: طوس در خراسان ناحیه‌ای بزرگ به...

    غزالی در آثار خود از طوس یاد کرده اما از«نوقان» سخنی نگفته است. از باب نمونه در نامة پند‌آموز به سلطان سلجوقی (ظاهراً به غیاث احمدبن‌محمد سلجوقی، حکومت ۴۹۸-۵۱۱‌ هجری)،۸ اشاره‌ای به خشکسالی طوس در پریشانی اهالی دارد: «ایزد تعالی ملک اسلام را از مملکت دنیا برخوردار کناد… که یک ساعت عدل برابر صد سال عبادت است. بر مردمان طوس رحمتی کن که ظلم بسیار کشیده‌اند، و غله به سرما و بی‌آبی تباه شده و درخت‌های صدساله از اصل خشک شده و هر روستایی را هیچ نمانده مگر پوستینی و مشتی عیالِ گرسنه وبرهنه…» ۹ و در نامة موعظه ‌گرانة دیگر نیز به پریشانی مردمان ناحیة «طوس» از جهت خشکسالی و قحطی اشاره می‌کند، که قطعاً اهالی دیگر شهرهای آن چون «مشهد» و «نوقان» گرفتار آن بوده‌اند. غزالی در این نامه از جمله نوشته است: «ای ملک، این دنیا را بسیار لشکر و خزانه ساختی آخرت را نیز بساز… آمدیم به عرضه‌ کردن حاجت، و حاجت دو است: عام و خاص. عام آن که مردمان طوس سوخته و پراکنده و بیخ بر کنده‌اند در ظلم… بر ایشان رحمتی کن تا خدای تعالی بر تو رحمت کند… اما حاجت خاص… مرا از تدریس نیشابور و طوس معاف‌داری…».۱۰ سمعانی از «نوقان»...

  به گزارش ایرنا، علیرضا کرباسی روز چهارشنبه در نشست خبری با بیان اینکه پنج وظیفه ساختاری بر عهده دانشگاه ها گذاشته شده، افزود: این وظایف آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، کارآفرینی و دیپلماسی علمی است. وی ضمن انتقاد از برخی اظهار نظر مسئولان اجرایی که دو دوره همایش چشم انداز توسعه منطقه تربت حیدریه، زاوه و مه ولات در افق ۱۴۰۴ ظرف، خروجی نداشته است، گفت: وظیفه ما تولید محتوای علمی و ارایه راه کار است و اینکه چرا مسئولان از نظرات نخبگان دانشگاهی بهره لازم را نمی برند، ما پاسخگو نیستیم. کرباسی در بخش دیگری از سخنانش از سومین همایش چشم انداز توسعه منطقه تربت حیدریه که قرار است فردا با حضور نخبگان دانشگاهی از سراسر کشور و به میزبانی این دانشگاه برگزار شود؛ خبر داد و اظهار کرد: این همایش با هدف شناخت چالش های فراروی منطقه، تعیین اهداف بلندمدت و تدوین راهبردهای توسعه، تعیین سیاستهای اجرایی برای فراهم ساختن زمینه و اسباب تحقق برنامه های این خطه در راستای سند چشم انداز برگزار می شود. وی گفت: از مجموع ۱۵۷ اثر علمی و پژوهشی و مقاله رسیده به دبیرخانه، ۸۴ مقاله پذیرفته شده که قرار است فردا در دو سالن مجزا ۲۱ مقاله به صورت سخنرانی و بقیه به...

به گزارش ایرنا، رئیس دانشگاه تربت حیدریه و دبیر همایش در این مراسم گفت: این همایش با مشارکت بیش از ۶۲ نهاد علمی، ادارات دولتی و سازمان های خصوصی و با هدف شناخت چالش های فراروی منطقه، تعیین اهداف بلندمدت و تدوین راهبردهای توسعه، تعیین سیاستهای اجرایی برای فراهم ساختن زمینه تحقق برنامه های این خطه در راستای سند چشم انداز برگزار شده است. علیرضا کرباسی افزود: برگزار کنندگان همایش درصدد هستند ضمن جلب مشارکت‌ های مردمی و بررسی علمی وضعیت کنونی منطقه، ایده ‌های بدیع را در راستای رفع موانع توسعه این منطقه جمع آوری و با ایجاد تعاملات نهادی و سازمانی، زمینه تسهیل توسعه این خطه را فراهم آورند. وی اظهار کرد: محورهای این همایش شامل مشارکت مردمی، سرمایه انسانی و نقش نخبگان در توسعه، توان معدنی، صنعتی، زیست محیطی، راهکارهای توسعه شهری و روستایی، افزایش ظرفیت های صنعت گردشگری، کشاورزی پایدار، صنایع جایگزین کشاورزی و توسعه مراکز آموزشی است. وی گفت: شهرسازی و توسعه شهری شامل سیاست های ملی و منطقه ای توسعه شهری پایدار، توسعه تأسیسات زیربنایی (ریلی، هوایی و جاده ای)، بافت فرسوده و سکونتگاه های غیررسمی، عمران، الگوهای معماری و توسعه پایدار، همگرایی منطقه ای شهری و روستایی و آمایش سرزمین از دیگر محورهای این...

  مدیر محترم روزنامه اطلاعات ضمن عرض سلام و تجدید مراتب دعاگوئی و اخلاص‌مندی و تقدیم تحیات فائقه و آرزومندی مزید موفقیت و سعادت آن حضرت زحمت میدهد و جسارت می‌ورزد: بنده سلسله مقاله‌ی آقای دکتر محمدحسن ابریشمی (ایده‌‌الله تعالی و وفقه) را درباره «نوغان و نوقان» در چهارشنبه هشتم دی و چهارشنبه پانزدهم دی با دقت خواندم و از تحقیقات ایشان بهره بردم و به راستی زحمت ایشان در گردآوری این ریزه‌کاری‌هائی که در نوشته‌های خود به آن اشاره می‌کنند، قابل تقدیر و تحسین است. قریب هشتاد سال پیش که شاگرد مدرسه ابتدائی در مشهد بودم، یک روز در خیابان مشهدالرضا آن روز تابلوئی بر سردر ساختمانی دیدم که بر آن نوشته شده بود: «شرکت سهامی نوقان خراسانی». هیچ نفهمیدم چرا محله نوقان که مسقط‌الرئیس این فقیر است، موضوع شرکتی قرار گرفته است و وقتی که شب مرحوم والدم به خانه آمد، از او پرسیدم چرا محله‌ی ما را موضوع شرکتی کرده‌اند؟» خداش رحمت نماید پدرم خندید و معنی نوغان یا نوقان را اجمالاً برایم بیان فرمود… حالا می بینم آنچه را که هشتاد سال پیش مرحوم والدم به من تعلیم فرموده است، اینک آقای دکتر ابریشمی به بهترین وجه توضیح و تشریح می‌فرماید. خداوند سایه شریف حضرت عالی را...

    اشاره:‌‌آنچه‌می‌خوانید ادامه نوشته نویسنده درباره ۲ واژه فارسی ( نوقان و نوغان) است. سخن در شماره قبلی از موارد استعمال این کلمه در نامه‌های قدیمی بود و اینک ادامه گفتار. *** پیوست ۳ تقاضای حاج آقا محمد معین دهدشتی (معین‌التجار) در خصوص واگذاری امتیاز صنعت نوغان: تهران، حاج آقا محمد معین دهدشتی HAJI AGHA MOHAMAD MOIN DEHDASHTI TEHRAN ‏۹ دی ماه ر ۱۳۰۴ـ نمره:‌۴۱۳ ‏Telegrams., MONIT» Tehran-CODES: a.l.a b c 4th edition western union telegraphic code. Bentleys سواد عریضه‌ای است که به وزارت جلیله فوائد عامه تقدیم شده: مقام منیع وزارت جلیله فلاحت و تجارت و فواید عامه دامت شوکته عرض می‌شود، تصور می‌کنم به ثبوت رسیده باشد که چه خدماتی شایانی بنده در گیلان و مازندران در ایجاد و ترویج عمل نوغان و ابریشم نموده، صنعت نوغان در ایران به کلی متروک شده بود. درخت‌های توت که برای تغذیه کرم ابریشم لازم است قطع کرده بودند. سه سال است که بنده اقدام به این صنعت نموده. سال اول ده هزار جعبه تخم نوغان آورده و مصرف نموده. پیله آنرا محض تشویق اهالی به قیمت گزاف خریده، سال دوم چهل هزار جعبه، سال سوم صد هزار جعبه نوغان به مصرف رسیده. در عرض سه سال صنعت نوغان یک بر...

آیت‌الله هاشمی در برابر هجمه‌ها، توطئه‌ها و شرایط بغرنجی که گروه‌های مختلف در دوره‌های متفاوت برای ایشان به‌وجود می‌آوردند و گاه شکست ظاهری ایشان را نیز به‌دنبال داشت، همواره صبر و استقامت را پیشه می‌کرد و با استعانت از خداوند متعال، هیچ گاه از راهی که برای پایداری و سربلندی ملت برگزیده بود، دور نشد. به گزارش ایسنا، حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی در روزنامه «ایران» نوشته است: با درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، انقلاب و نظام اسلامی یکی از قدیمی‌ترین و باوفاترین یاران خود را از دست داد. شاید بتوان گفت بزرگ‌تر از همه این‌ها این واقعیت است که امروز رهبر معظم انقلاب یکی از یاران باوفای خود را از دست داده‌اند. در این روز و در این شرایط، آرزو می‌کنیم و از خداوند می‌خواهیم که سایه رهبر معظم انقلاب را بر سر ملت و نظام، مستدام بدارد و خداوند خود، فقدان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را برایشان جبران کند. زیرا می‌دانیم که اکنون غم سنگینی بر قلب رهبری حاکم است. من اکنون رهبر معظم انقلاب را تنها می‌بینم. زیرا آیت‌الله هاشمی رفسنجانی یکی از دلسوزترین و امین‌ترین یاران رهبر معظم انقلاب بودند که امروز از دست رفتند. ایشان چشم امید امام(ره) و انقلاب بود و اینکه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی حساس‌ترین نقش‌ها را...

  دانشگاه تربت حیدریه در نظر دارد به مناسبت پنجم اسفند روز بزرگداشت خواجه نصیر الدین طوسی و روز مهندس چهارمین همایش ملی کاربرد فناوری های نوین در علوم  مهندسی را برگزار نماید. اهداف اصلي برگزاري چهارمین همایش ملی کاربرد فناوری های نوین در علوم مهندسی به شرح زیر است: –فراهم نمودن زمینه مناسب برای کنکاش، تبادل افکار و اندیشه¬‌های محققان، استادان، مدیران، کارشناسان و خبرگان علمی و صنعتی برای شناخت اصولی و گسترده متقابل صنعت و دانشگاه –معرفی نقش پژوهش و تحقیق در پیشرفت صنعت، ایجاد علاقه در شرکت‌ها، سازمان¬‌ها و واحدهای مختلف  مهندسی به امر پژوهش –معرفی مهندسین و صاحب نظران صنعت و دانشگاه به مسئولین، مدیران و سیاست‌گذاران – آشنایی و دستیابی به آخرین دستاوردهاي مدیریت مهندسی در ایران و جهان –ایجاد همسویی و هماهنگی بین متخصصان و پژوهشگران در زمینه¬های مختلف مهندسی –بسترسازی براي استفاده از اصول مدیریت فناوری در توسعه صنعت کشور و … بدینوسیله از همه اساتید، دانشجویان، متخصصین و پژوهشگران و علاقه مندان رشته های مختلف علمی مرتبط دعوت می کنیم با ارسال مقاله و شرکت در همایش ما را در برگزاری موفق آن یاری رسانند.      دانشگاه تربت حیدریه       محورهای همایش: مهندسی انرژی : مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی...

                    سال ۱۳۹۵ شمسی، دورة فقدان و هجرانِ حکیم و فیلسوف و عارف ارجمند، شادروان آیت‌الله محمدرضا ربّانی، وارد پانزدهمین سال خود شده است. چنانکه سالگرد تولّد ایشان (۱۲۹۵ شمسی) نیز، به قُرب قرن (صد سال) رسیده است. مرحوم آیت‌الله محمدرضا ربّانی، یکی از نوادر روزگار بود. ایشان در همان نخستین سال‌های نوجوانی و جوانی، علاوه بر تحصیل علوم معهود حوزوی و طیّ مدارجِ درس خارج در عرصه‌های فقه و اصول و منطق و ادبیات نزد فقها و علمای برجستة معاصر، نسبت به فراگیری معارف فلسفی و عرفانی و تحصیلات عالیه در حوزة حکمت و عرفان اشتیاق پیدا کرد. مشارالیه در محضر علمی و آموزشیِ نامداران بزرگی از قبیل میرزا مهدی آشتیانی، محیی‌الدّین الهی قمشه‌ای، سیّد کاظم عصّار، میرزا محمدعلی مدرس تبریزی، سیدابوالحسن رفیعی قزوینی، خاضعانه و مشتاقانه و حقیقتاً با تمام وجود به شاگردی و علم‌آموزی نشست، و تا آنجا پیش رفت که خود با تصدیق و تأیید همان بزرگان به مقام استادی رسید و کرسی اعلای تدریس در حوزه حکمت و عرفان را به دست آورد. او فقط بیست سال از عمر تحصیلی خود را به فراگیری درس خارج فقه و اصول و فلسفه و حکمت متعالیه(کتاب اسفار) از مکتب...

استاد جاودان‌یاد محمد قهرمان علاوه بر این‌که شعرهای بسیار زیبایی به گویش تربتی سروده است وقت زیادی را نیز صرف جمع‌آوری واژگان، تعبیرات و اصطلاحات، مثل‌ها، اوسنه‌ها، فریادها و دیگر شاخه‌های فرهنگ شفاهی تربت کرده است. مجموع این یادداشت‌ها به لحاظ کمی چند هزار فیش و چند ده دفتر کوچک و بزرگ است و به لحاظ کیفی هم با دقتی که در مرحوم قهرمان سراغ داشتم می‌توانم بگویم برای هر نوشتن هر فیش زمان گذاشته است، فکر کرده است، مشورت کرده است و در نهایت یک واژه یا اصطلاح فرهنگ شفاهی را ضبط کرده است. از خانواده‌ی محترم قهرمان و استاد عزیز جناب محمدرضا خسروی که به من اعتماد کردند و این یادداشت‌ها را در اختیار بنده قرار دادند تشکر می‌کنم. قصد دارم به تفاریق این یادداشت‌ها را به صورت فایل متنی درآورم و فعلا در وبلاگم منتشر کنم تا از طریق موتورهای جستجو این واژه‌ها وارد فضای مجازی شود شاید به کار اهل تحقیق بیاید. هر قسمت از این مطالب که با عنوان «یک کلام به صد کلام» منتشر می‌شود شامل یکصد واژه یا اصطلاح تربتی خواهد بود. از شما دوستان خواننده هم خواهش می‌کنم اشکالات متن را تذکر دهید تا انشاالله در آینده که قرار است این مطالب به...