دسته: میراث فرهنگی و صنایع دستی

خانه جلا ال احمد 0

خانه‌ای که حتی صاحبش هم ممنوع الورود است!

خواهرزاده جلال آل‌احمد می‌گوید: مسوولان از برگزاری مراسم سالروز درگذشت بانو سیمین دانشور در محل خانه- موزه سیمین و جلال خودداری کردند. محمدحسین دانایی، خواهرزاده زنده یاد جلال آل احمد در یادداشتی که در اختیار ایسنا قرار داده، نوشته است: « ۱۸ اسفند سالروز درگذشت بانو دکتر سیمین دانشور است، ستاره درخشانی در سپهر ادبیات معاصر که با نوشتن رمان «سووشون» به عنوان «بانوی ادبیات داستانی ایران» شناخته شد.  چندی پس از درگذشت این بانوی گرامی، خانه محل سکونت او و همسر نامدارش، زنده یاد جلال آل احمد، در اختیار شهرداری تهران قرار گرفت تا به یک نهاد فرهنگی عام المنفعه تبدیل شود و حداقل انتظار هم این بود که بتوان مراسمی با مناسبت‌های مرتبط را در آن‌جا برگزار کرد. به همین لحاظ، جمعی از اعضای خانواده و دوستداران سیمین و جلال از مسوولان شرکت توسعه فضاهای فرهنگی وابسته به شهرداری تهران که اکنون عهده‌دار اداره این خانه- موزه است، درخواست کردند که با هزینه خودشان مراسمی را برای یادبود و بزرگداشت این بانوی گرانقدر در همان منزل برگزار کنند، ولی متأسفانه پس از چند روز سکوت و بی‌اعتنایی، سرانجام اطلاع حاصل شد که بزعم مدیران(!) مزبور، برگزاری این مراسم به علت همزمانی با اعیاد شعبانیه صحیح و مجاز نیست، آن‌هم...

0

* نامه برفی * رسم وآیینی که به فراموشی سپرده شده از همشهری عزیزمان آقای دکترسیدجعفرعلمداران

  خداوند مهربان همه پدران ومادران و بزرگان ومعلمان که به گردن ما حق دارند و درگذشته اند را بیامرزاد. در روستای زیبای صنوبر، و در اولین برف زمستانی اهالی این روستا بنا به یک سنت قدیمی که در روستا رواج داشت ، نامه برفی می نوشتند وبرای قوم وخویشی می فرستادند. فلسفه این نامه شادی کشاورزان از ریزش رحمت الهی بودکه چشم به آسمان داشتندو در یک آیین و شکرگزاری ریزش برف نامه ای با این مضمون خطاب به یک فامیل می نوشتند **** برف می بارد چوساغر از هوا قاصدی می آید از ما سوی شما گر گرفتی روی او را کن سیاه ور نه مهمانی ما را کن ادا(ما را مهمان نما) ** این نامه را به یک جوان تیز پا ورند می دادند که به خانه فلان فامیل برساند اگر آن فامیل ارجمند متوجه نامه برفی می شد که کارجوان ساخته شده بود ورویش سیاه می شد وفرستنده نامه باید مهمانی می داد چون به اصطلاح مهمانی را باخته بود واگر قاصد یا نامه بر ، موفق به فرار می شد و یا با تردستی نامه برفی را تحویل می داد و موفق می شد، یک مهمانی وغذای سنتی مفصل در زیر کرسی با آن برف های...

0

آیین ثبت ملی “حلوای جوزی” در بایگ تربت‌حیدریه برگزار شد

تربت‌حیدریه-ایرنا – آیین ثبت ملی”حلوای جوزی” به عنوان یکی از خوراکی‌های ارگانیک در شهر بایگ خاستگاه این ماده غذایی روز جمعه با حضور ۲ معاون وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزار شد. به گزارش خبرنگار ایرنا، معاون صنایع‌دستی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری امروز جمعه در این مراسم خطاب به مردم و هنرمندان بایگ گفت: کوشش شما برای ثبت جهانی ابریشم کشی و ثبت ملی حلوای جوزی بسیار ارزشمند است و به این تلاش شما افتخار می‌کنیم. مریم جلالی با یادآوری ثبت جهانی پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم به‌ عنوان بیست و یکمین عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس کشورمان در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو که اخیرا برگزار شد، افزود: در سالی قرار داریم که در حمایت از تولید دانش بنیان نامگذاری شده است و هنر تولید ابریشم در حوزه دانش بنیان جلوه گری دارد، چراکه ماهیت آن بر همین اساس و مبنا شکل گرفته است. وی اضافه کرد: ثبت ملی حلواجوزی نیز جلوه دیگری از هنر مردم بایگ بویژه زنان این دیار است که به صورت خانوادگی به هنر و صنایع دستی مشغول هستند و این رویکرد می تواند فرصت های بیشتری برای رشد اقتصاد و پایداری سرانه درآمدی منطقه فراهم آورد....

0

هر آنچه باید درباره آداب و رسوم شب یلدای ایرانی بدانید از دیرباز سفره خوراکی‌های شب یلدا بخش جذاب و جدایی ناپذیر آداب و رسوم شب چله بوده است

. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، مستندات تاریخی نشان می‌دهد که جشن یلدا یا همان شب چله بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ سال است که وارد تقویم فرهنگی ما ایرانی‌ها شده است. حالا هم در آخرین روز پاییز، هر یک از ما براساس آداب و رسوم منطقه مان این جشن را برپا می‌کنیم. اما سفره خوش رنگ و لعاب، حافظ خوانی، شاهنامه خوانی و کرسی گرم ترکیب ثابت جشن یلدای همه ما ایرانی‌ها است. در گذشته روشن کردن آتش و نشستن دور آن، نماد شب یلدا و جز جدایی ناپذیر آداب و رسوم این جشن بود. قدیمی‌ها باور داشتند که این آتش نشانه‌ای از خورشید است و اهریمن و تاریکی را از بین می‌برد. اما با گذشت سال ها، ابزار‌های دیگری همچون کرسی و بخاری، گرمابخش خانه‌ها شدند و حالا به شکل نمادین از آن‌ها استفاده می‌شود. هر چند برخی از مردم مناطق مرکزی همچنان آتش برپا می‌کنند و آداب و رسوم قدیمی را زنده نگه می‌دارند. علاوه بر این، حافظ خوانی و شاهنامه خوانی نیز جزئی از آداب و رسوم شب چله است. رسم است که در این شب بزرگ فامیل برای هریک از اعضای خانواده تفألی به دیوان حضرت حافظ می‌زند و می‌گوید: «ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر...

0

آتشکده ساسانیان محل نگهداری گوسفندان شده است

یک پژوهشگر میراث فرهنگی از وضعیت اسفناک آتشکده ساسانی «کنارسیاه» خبر داد و گفت:‌ این چهارتاقی به حال خود رها شده و به تدریج درحال تخریب است. به گزارش ایسنا، «آتشکده کنارسیاه» در فیروزآباد استان فارس واقع شده است و آن را یکی از بزرگ‌ترین آتشکده‌های جنوب کشور می‌دانند که قدمتش به دوره ساسانیان می‌رسد. این مجموعه چهارتاقی سال ۱۳۸۰در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد، اما حالا سیاوش آریا، پژوهشگر و کنشگر میراث فرهنگی، روزگار آن را اندوهبار و پریشان توصیف می‌کند. او گفت:‌ عشایر و ایلاتی که در پایین‌دست آتشکده زندگی می‌کنند از سازه این چهارتاقی به عنوان انبار کاه و محلی برای نگهداری گوسفندان استفاده می‌کرده‌اند. سرگین و فضولات گوسفندان سراسر این بنا را پوشانده است و بوی ناخوشایند غیرقابل تحملی دارد. این کنشگر میراث فرهنگی، وضعیت سازه چهارتاقی را وخیم ارزیابی کرد و افزود:‌ بخش‌هایی از چهارتاقی ریخته است، پایه‌ها نیز سست و بی‌دوام به نظر می‌آیند. گنبد آتشکده به درستی مرمت نشده است، به گونه‌ای که با ریزش باران، ‌ مصالح و ملات آن ریخته و اگر رسیدگی نشود این تخریب گسترده‌تر خواهد شد. این شیوه ناهمخوان مرمت باید برچیده شود و پس از مستندنگاری و برابر با استانداردهای مرمت و حفاظت دوباره انجام شود. آریا...

0

آب‌انبار اسحاق‌خان تربت‌حیدریه، گردگیری از یک بنای تاریخی

  تربت‌ حیدریه- ایرنا- آب‌انبار تاریخی “اسحاق‌خان” تربت‌ حیدریه که در این شهر به “شیر چهارسوق” نیز معروف است، در اوج بی‌نام و نشانی، نشان از یک تاریخ مستتر در این پهنه از خاک خطه خراسان دارد. به گزارش ایرنا، آب‌انبار اسحاق‌خان در خیابان فردوسی جنوبی تربت حیدریه، یکی از بزرگترین بناهای تاریخی این منطقه و مربوط به عهد قاجار و البته هنوز پابرجا است که در مهرماه سال ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۳۷۷ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این اثر از جمله بناهای ماندگار تاریخ تربت‌ حیدریه است، که روزگاری نقشی کانونی در توزیع آب رایگان بین اهالی شهر داشته است، اما به تدریج که از این نقش دور افتاده، تبدیل به زباله‌دان شده است! سخن بیراهی نیست اگر بگوییم سازه “آب‌انبار”، از شاهکارهای منحصر به فرد معماران ایرانی است که هنوز شاید در برخی نقاط این مرز و بوم مورد استفاده اهالی بوده و یا حداقل بنای تاریخی آن پابرجا مانده‌ باشد. آب انبار شیر چهارسوق تربت حیدریه، که توسط برخی تصرف شده بود، بعد از سال‌ها تلاش دستگاه‌های متولی و در راس آن اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و دفتر امام جمعه (متولی اصلی بنا) شهر، رفع تصرف شده و به...

0

نگاهی به بازارهای قدیمی شهر تربت حیدریه

  تربت حیدریه- ایرنا- تربت حیدریه واقع در نیمه جنوبی خراسان رضوی شهری قدیمی است که بخاطر قدمت و ویژگیهای خاص محلی آن ‘کاروانسرا، بازار، ابریشم و زعفران’ با نام این خطه عجین شده است. به گزارش ایرنا، تربت حیدریه تا یک قرن پیش یکی از کانونهای اصلی تجارت در پهنه وسیع خراسان بزرگ محسوب می شد که گواه آن استمرار حیات بازارهای قدیمی ‘هادیوف، گمرک، شیر چهارسوق، سنگفرش و سرهای امین و قیصریه’ در این شهر است. هرچند این بازارها در دوران رونق خود کانون تولید و صادرات بوده اند اما آنچه امروز در گذر از آنها به چشم می خورد عرضه کالاهای خارجی به خصوص چینی است و مهمتر آنکه معماری مغازه ها نیز به تدریج دستخوش آسیب و به تبع آن تغییر و تحول شده و کمتر نشانی از معماری چشم نواز سنتی در آنها به چشم می خورد. یکی از ویژگیهای بازارهای قدیمی تربت حیدریه قرار گرفتنشان در کنار مسجدجامع شهر است. برای نشانی دادن محل این بازارها به مسافران و گردشگران باید ابتدای میدان یا خیابان مسجدجامع را آدرس داد.   * سرای امین قدیمی ترین بازار تربت حیدریه ‘سرای امین’ است که به گواه سنگ نوشته نصب شده بر سر در آن قدمتش به افزون...

0

کاوشی در تاریخچه و کارکردهای بازار سنتی تربت‌حیدریه

تربت‌حیدریه- ایرنا- هرچند بازارهای امروزی‌ تربت‌حیدریه با به کارگیری نمادهای جذاب و تبلیغات مدرن برای جذب مشتریان می‌کوشند اما اقبال شهروندان تربتی نسبت به بازارهای قدیمی نشانگر اصالت و جایگاه معتبر معماری سنتی و نمادهای آن در رقابت ذهنی و عملی میان سنت و تجدد است. تربت‌حیدریه چهارمین شهر بزرگ خراسان رضوی پس از مشهد، نیشابور و سبزوار و برخوردار از بازارهای مدرنی  است که در ساخت و معماری آنها همه نمادهای زیبایی‌شناسانه و تبلیغاتی نوین برای جذب هرچه بیشتر مشتریان به کار گرفته شده است. با این وجود واقعیت جاری در میان شهروندان تربتی این است که بازارهای مدرن هنوز نتوانسته‌اند حتی ذره‌ای از جذابیت و اعتبار بازارهای قدیمی این خطه بکاهند و  انتخاب نخست مردم تربت‌حیدریه به طور اخص و شهرهای اطراف به طور اعم برای خرید سیر تا پیاز زندگی روزمره، بازارهای قدیمی هستند و بس. با وجودی که غالب بازارهای قدیمی تربت‌حیدریه همچون شیک‌ترین پاساژ شهر یعنی “دالان” مجهز به پله برقی و شوفاژ و کولر گازی نیستند اما مردم سرمای سرد زمستان و گرمای طاقت فرسای تابستان را به جان می‌خرند تا حتی به بهانه خرید یک کیلو میوه، سری به بازارهای خشک یا نمور شهر زده و از بازاریان چرتکه به دست آنجا خرید کنند. نگاهی به جایگاه...

1

داستان‌های قدیمی ابرکوه، شهر زیرزمینی را نمایان ساخت/ یافته‌های مرموزی که نیازمند بررسی هستند

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان ابرکوه با اشاره به داستان‌های قدیمی که درخصوص وجود شهر زیرزمینی در ابرکوه وجود داشت از کشف بخش‌هایی از این شهر زیرزمینی و یافته‌های مرموزی خبر داد که نیازمند بررسی بیشتر هستند. به گزارش خبرنگار ایلنا، حمید مشتاقیان (رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان ابرکوه) با اشاره به تهیه پرونده ثبت جهانی درختان دیرین زیست ایران با محوریت سرو ابرکوه گفت: این پرونده به زودی به یونسکو ارسال خواهد شد. ضمن آنکه وضعیت سرو ابرکوه مناسب است و از آنجا که برای مردم محلی ارزشمند است، آن‌ها در حفظ و حراست از این میراث دیرین کوشا هستند. او ادامه داد: سرو یکی از موارد مورد اهمیت محیط زیست است و ساماندهی اطراف آن نیز خدشه‌ای در زیست سرو ابرکوه وارد نکرده و در شرایط مناسبی به سر می‌برد و آماده برای ثبت جهانی است. مشتاقیان در ادامه به کشفیات جدیدی که در ابرکوه شاهد هستیم اشاره کرد و درخصوص شهر زیرزمینی گفت: بنابر اطلاعاتی که در اختیار داشتیم، می‌دانیم که خانه‌های قدیمی ابرکوه بر روی تخته سنگ‌های بزرگ ساخته شده که ضخامتی در حدود ۱ تا ۳ متر دارد و در زیر این تخته سنگ‌ها شاهد دستکندهایی هستیم که اکنون حدود ۶۰ هکتار...