پوران درخشنده در گفت‌وگو با آرمان مطرح كرد آسیب‌های اجتماعی گمشده سینمای ایران
آرمان- زهرا سليماني: فيلم‌هاي سينمايي از قدرت بيانگري و نفوذ بالايي براي مخاطب برخوردارند و تجربه جامعه شناختي نيز اين مساله را تاييد مي‌كند كه سينما تاثير گسترده‌اي بر رفتار و نگرش مخاطبانش دارد. بررسي چگونگي بازنمايي مسائل مربوط به جرم و آسيب‌هاي اجتماعي در فيلم‌هاي سينمايي ايراني مي‌تواند فوايد زيادي به ويژه براي سياست‌گذاران عرصه سينما داشته باشد كه مهم‌ترين آنها، جهت بخشيدن به طرح سوژه‌ها در فيلم‌هاست. بر اساس بررسي‌هاي انجام شده محور اصلی كل فيلم‌هاي اجتماعي اكران‌شده در سينماي ايران از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۲ جرم و آسيب‌هاي اجتماعي و مسائل مربوط به آنها بوده است و كوشش مي‌شود در اجراي اين طرح جنبه‌هاي مختلف اجتماعي، فرهنگي و عقيدتي فيلم‌ها بررسي شود. توجه فيلم سازن و هنرمندان به آسيب‌هاي اجتماعي در جامعه مي‌تواند در آگاهي بخشي به مخاطب و توجه به نيازهاي جامعه ثمر بخش باشد. آنچه مي‌خوانيد گفت‌وگوي «آرمان» با پوران درخشنده كارگران مطرح سينما، درباره كم و كيف توجه به آسيب‌هاي اجتماعي در فيلم‌هاي سينمايي كشور است.
به نظر شما بازنمايي آسيب‌هاي اجتماعي در فيلم‌ها بايد به چه شكلي باشد؟
هم‌اكنون در سينماي ايران به شكل گذري و بدون بررسي‌هاي كارشناسي به آسيب‌هاي اجتماعي پرداخته مي‌شود. در واقع فيلم‌هاي توليدي سينما چندان با واقعيت‌هاي جامعه همخواني ندارد. اين امر نه تنها دردي را دوا نمي‌كند، بلكه نشان‌دهنده ضعف در تحقيق و پژوهش در زمينه آسيب‌هاي اجتماعي موجود در جامعه است.
اگر امروز كارگردانان يا فيلم‌سازان كشور توانايي اداي حق مطلب درباره آسيب‌هاي اجتماعي يا واقعيت‌هاي جامعه را ندارند، به نظر شما اين نارسايي به چه دليل است؟
سطحي نگري نسبت به مسائل اجتماعي زمينه‌ساز بروز چنين مشكلاتي است، آن هم به اين دليل كه نبايد فيلم به سياه نمايي متهم شود و از سوي ديگر نيز ضعف در تحقيق و پژوهش به بروز اين مشكلات دامن مي‌زند. اين مسائل باعث بي‌توجهي به مساله آسيب‌هاي اجتماعي در فيلم‌ها و ديگر مصنوعات فرهنگي مي‌شود. هميشه از سينما به عنوان يك رسانه تاثيرگذار ياد مي‌شود، بررسي آسيب‌هاي اجتماعي به شكل درست و بر گرفته از واقعيت‌هاي اجتماع مي‌تواند در كاهش آسيب‌ها در جامعه تاثيرگذار باشد.
به نظر شما بايد كدام يك از سازمان‌ها يا نهادها وارد كار شوند تا بتوان آن طور كه بايد مسائل اجتماعي در اولويت كار فيلم‌سازان قرار گيرد؟
نهادها و سازمان‌ها مختلف مي‌توانند در كنار فيلم‌سازان روي موضوعات مختلف سرمايه‌گذاري كنند. در جامعه به هيچ عنوان نبايد فيلم‌سازاز واقعيت‌هاي اجتماعي دور شود، بلكه به شكل هوشمند بايد بتواند واقعيت‌ها را نمايش دهد. فيلم‌ها بايد تحت حمايت‌هاي سازمان‌هاي مختلف قرار گيرند و دغدغه‌هاي اجتماعي داشته باشند. هم‌اكنون در كشور ما آسيب‌هاي اجتماعي در ابعاد گوناگوني فردي، اجتماعي، خانوادگي و… مطرح است و اين لزوم توجه همه‌جانبه به اين مساله را اثبات مي‌كند.
رسالت فيلم‌سازان در كاهش آسيب‌هاي اجتماعي چيست؟
فيلم‌سازبايد با پژوهش و تحقيق گام بردارد. مطرح كردن آسيب‌هاي اجتماعي جدي و سخت است و در اين شرايط فيلم‌سازبايد با تحقيق و بررسي‌هاي گسترده درباره يك مساله و با بينشي وسيع به توليد فيلم تاثيرگذار بپردازد.
در چند سال اخير فيلم تاثيرگذار توليد شده است؟
از آنجا كه من فيلم‌ساز فيلم «هيس دخترها فرياد نمي‌زنند» هستم بايد بگويم كه در چند سال اخير اين فيلم به عنوان يكي از تاثيرگذار‌ترين فيلم‌هاي سينما بوده است. اين فيلم روي برخي از سازمان‌ها و جامعه تاثير جدي داشته است. براي مثال هم‌اكنون در آموزش و پرورش به تاثير از اين فيلم آموزش‌هايي به دختران داده مي‌شود. از سوي شركت‌ها يا آژانس‌هاي سرويس مدارس نيز آموزش‌هايي به كودكان و نوجوانان داده مي‌شود. من نبايد از فيلم خودم تعريف كنم، اما به عنوان يك فيلم‌سازاجتماعي مي‌گويم كه اين فيلم نه تنها در كشور بلكه در سطح بين‌المللي تاثيرگذار بوده است. اگر هر يك از آسيب‌هاي اجتماعي به شكل كاملا كارشناسي شده مورد بازبيني قرار بگيرد به نسبت با بررسي‌هاي همه‌جانبه مي‌توان در مهار آسيب‌هاي اجتماعي يا كاهش شدت آن در جامعه تاثيرگذار بود.
تاثير رسانه در كاهش آسيب‌هاي اجتماعي را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
در جهان امروز، نقش موثر رسانه‌هاي جمعي، به ويژه راديو و تلويزيون در تغيير يا تداوم نگرش‌ها و ايجاد رفتارهاي مورد انتظار، موضوعي مورد توافق دانشمندان و نظريه پردازان علوم اجتماعي است. بيشتر كشورها از طريق برنامه‌ريزي‌هاي اجتماعي و فرهنگي سعي در كنترل و پيشگيري آسيب‌ها و انحراف‌هاي اجتماعي دارند. راديو و تلويزيون وسيله مناسبي براي رسيدن به اهداف برنامه‌هاي اجتماعي و فرهنگي است. به‌طور كلي در زمينه تاثير وسائل ارتباط جمعي بر آسيب‌هاي اجتماعي سه دسته رويكرد نظري از جمله رويكرد آسيب زايي رسانه‌اي، رويكرد تطهير رسانه‌اي و رويكرد مشروط رسانه وجود دارد. رسانه‌هاي جمعي به‌طور ذاتي آسيب‌زا نيستند، بلكه نوع استفاده از آنها مي‌تواند موجبات تاثيرگذاري منفي يا مثبت را فراهم كند. بحث رسانه و آسيب‌هاي اجتماعي يكي از كليدي‌ترين مسائل تاثيرگذار در جامعه قلمداد مي‌شود. امروزه نقش رسانه در كاهش آسيب‌هاي اجتماعي مطرح است و با بررسي انواع آسيب‌هاي اجتماعي در رسانه‌ها مي‌توان با خانواده‌ها گفت‌وگو كرد. هم‌اكنون يكي از دغدغه‌هاي من به عنوان يك فيلم‌سازاجتماعي معضل طلاق است، اما با وجود تحقيقات فراوان هنوز نتايج قانع‌كننده‌اي مبني بر ساخت يك فيلم مهيا نشده است. در زمينه دلايل بروز طلاق چندين بار فيلم نامه نوشته شده است ولي هنوز به اين مقوله كه چرا آمار طلاق در جامعه ما رشد بي‌سابقه‌اي داشته است و چرا طلاق عاطفي در بين زوج‌هاي ايراني به اين حد شدت يافته است و بررسي ديگر مشكلات ناشي از بروز چنين معضلي به‌طور دقيق توجه نشده است. بايد به مقوله آسيب‌هاي اجتماعي از بعد همگاني توجه شود. براي مثال اگر رسانه ملي آسيب‌هاي اجتماعي را به‌طور مداوم مورد بررسي قرار دهد و نظرات كارشناسان و صاحب نظران را به مخاطب انتقال دهد به اين ترتيب نرخ وقوع آسيب‌هاي اجتماعي در جامعه كاهش پيدا مي‌كند. از فيلم‌هاي مطرح در زمينه آسيب‌هاي اجتماعي مي‌توان به فيلم «دنياي خيس» اشاره كرد. در اين فيلم وضعيت دختر و پسرها در سن بلوغ و آسيب‌هاي تهديده‌كننده دوران نوجواني مورد بررسي قرار مي‌گيرد. در اصل فيلم‌هايي با هدف بررسي مسائل اجتماعي بايد از سوي رسانه ملي نيز نمايش داده شود. از ديگر فيلم‌هاي اكران شده با دغدغه آسيب‌هاي اجتماعي مي‌توان به فيلم «شمعي در باد» اشاره كرد. در اين فيلم آسيب‌هاي اجتماعي به نحو ديگري نمايش داده مي‌شود و بايد از سوي رسانه ملي به‌طور گسترده به مردم نمايش داده شود. در اصل نقش رسانه‌ها در تغيير جامعه غير قابل انكار است. بررسي و پخش برنامه‌ها با موضوع آسيب‌هاي اجتماعي منجر به بازيابي خانواده‌ها و افراد در جامعه مي‌شود. افراد با تاثير از رسانه زندگي خود را تغيير مي‌دهند. امروزه در عصر ارتباطات و رسانه به سر مي‌بريم و هر گونه اقدام فرهنگي يا ضد فرهنگي مي‌تواند تاثيرهاي فراواني روي مخاطب داشته باشد. با توجه به شرايط موجود مي‌توان از تريبون رسانه در كاهش مديريت آسيب‌هاي اجتماعي و شناساندن پيامدهاي آن براي مخاطب اقدامات تاثيرگذار انجام داد. ازسوي ديگر نيز فيلم‌سازان با
بررسي‌ها و پژوهش‌هاي دقيق روي مسائل اجتماعي مي‌توانند فيلم‌هاي تاثيرگذاري عرضه كنند.
لینک خبر : http://armandaily.ir/?News_Id=143269
بازدیدها: 98
