غارهای ایران غار اسپهبد خورشید غار اسپهبد خورشید یا «کرکیل دژ» در ارتفاع ۱۴۰۰متری بر سر راه تهران به فیروزکوه در ناحیه دوآب،شهرستان سواد کوه در استان مازندران واقع شده است
. این غار بر سینه «خطیرکوه» قرار دارد و در متون تاریخی به نام «طاق عایشه گرگیلی دژ» نیز نوشته شده است. در زبان مردم منطقه سوادکوه، این غار به نام «لاپ کمر» معروف است.قوس دهانه غار، یکی از بزرگ ترین دهانه های غار طبیعی دنیا به شمار می رود.طول قوس طاق طبیعی و عظیم غار ۴۰ متر است و درون غار، تالاری بیضی شکل به درازای ۷۵ ، عرض ۲۵ و ارتفاع ۱۵ متر دیده می شود. در برابر غار دیواری با سنگ و ساروج چیده شده است و تا مدخل آن ادامه دارد. بنای این دیوار به دوره ساسانیان باز می گردد. در مقابل غار پرتگاه مهیبی قرار دارد که ورود به آن را بسیار مشکل می سازد. به دلیل وجود آب آشامیدنی در غار، در گذشته امکان مقاومت به مدت طولانی در آن وجود داشته است.
داخل غار دارای اتاق هایی است که قدمت ساخت آن ها به دوره ساسانیان باز می گردد. این غار در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و در سال ۸۱ به شماره ۷۸۳۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و حریم و عرصه آن در سال ۱۳۸۴ تعیین شد. با این وجود راه سازی و فعالیت معادن سنگ و ماسه در مجاورت آن، در حال لطمه زدن به آن است. لایه های آهکی غار در مقابل ارتعاشات صوتی مقاوم نیستند و این مسأله سلامت و حیات این غار تاریخی را در معرض نابودی قرار می دهد.در نزدیکی این غار بقایای قلعه ای قرار دارد که به قلعه باجیگران معروف است.غار اسپهبد خورشید نخستین بار توسط هیات غارشناسان ایران در سال ۱۳۳۵ کشف شد.
*عکس از: ecarevan
بازدیدها: 35
