گفت‌وگو با محمدتقی فهیم ـ منتقد پایتختی‌ها دیگر معمولی نیستند!در سری‌های قبل، آدم‌های «پایتخت» دلنشین و دوست‌داشتنی بودند. ما با آنها می‌گریستیم، می‌خندیدیم و هیجان‌زده می‌شدیم اما الان دیگر اینگونه نیستند.
محمدتقی فهیم در نقد سریال «پایتخت ۶» چنین می‌گوید: در نبود خشایار الوند مسیر سریال تغییر کرده است. در سری‌های قبل، آدم‌های «پایتخت» دلنشین و دوست‌داشتنی بودند. ما با آنها می‌گریستیم، می‌خندیدیم و هیجان‌زده می‌شدیم اما الان دیگر اینگونه نیستند.
«پایتخت» سال‌هاست که روایت‌گر داستان‌های خانواده‌ای ساده و شمالی برای مخاطبانش است؛ خانواده‌ای که در مقطعی به امید بهبود معیشت، به پایتخت هم مهاجرت کردند ؛ تصویری از واقعیت یک خانواده معمولی با زبان شیرین طنز و قرار گرفتن شخصیت‌ها در موقعیت‌هایی که برای مخاطب غیرمعمول و ناآشنا نبود.
پایتخت‌های ۲، ۳ و ۴ به ترتیب خانواده معمولی را با همان سادگی و شیرینی‌شان به تصویر کشیدند تا اینکه «پایتخت ۵» با داستانی متفاوت بازگشت و این بار بحث‌برانگیز شد، اما باز هم طنز شیرینش مخاطبان همیشگی این سریال را تا حدودی راضی نگه داشت.
در ادامه مردم باز هم منتظر حضور خانواده معمولی در قاب شیشه‌ای بودند، اما فوت ناگهانی خشایار الوند ـ نویسنده «پایتخت» ـ نگرانی‌هایی را برای ادامه‌ی ساخت این سریال به وجود آورد. با این حال محسن تنابنده از ساخت ششمین سری از «پایتخت» خبر داد تا جای خالی قلم خشایار الوند، مردم را از تماشای داستان‌های نقی معمولی و خانواده‌اش محروم نکند. هرچند او هم از اواسطِ ساخت، به دلیل شرایط آن روزها اعلام کرد که دیگر «پایتخت» نمی‌سازد! در ادامه هم شیوع ویروس کرونا باعث شد که به‌رغم تلاش عوامل برای به پایان رساندن سریال، بخش‌های از فینال باقی ماند تا سیروس مقدم اینگونه عنوان کند که یک قسمت طلب تماشاگران!
با تمام این فراز و فرودها، «پایتخت ۶» به آنتن رسید و البته با انتقادها و حاشیه‌هایی هم روبه‌رو شد؛ متهم شدن به بدآموزی، عبور از خط قرمزهای تلویزیون، عادی جلوه دادن برخی تابوها و البته انتقاد برخی عوامل از سانسور بخش‌هایی از سریال، حاشیه‌های پایتخت در نوروز ۹۹ بود.
در ادامه صحبت‌های محمدتقی فهیم ـ روزنامه‌نگار و منتقد سینمایی ـ درباره «پایتخت ۶» که در گفت‌وگویی با ایسنا عنوان شده است را می‌خوانید:
فهیم در همان ابتدا باب گله و نارضایتی از «پایتخت ۶» را گشود و گفت: من چند قسمت را دنبال کردم، اما نتوانست راضی‌ام کند و از سری‌های قبلی ضعیف‌تر است.
این منتقد ضمن تاکید بر اینکه نبود خشایار الوند در مقام نویسنده لطمه جدی به سریال «پایتخت ۶» وارد کرده است، ادامه داد: مسیر سریال تغییر کرده است و شخصیت‌ها دیگر آن شخصیت‌های خاکستری سابق نیستند. در قسمت‌های قبل آدم‌های «پایتخت» دلنشین و دوست‌داشتنی بودند، اشتباهاتشان، اشتباهات مردم عادی و روابط و مناسباتشان ملموس و باورپذیر بود. ما با آنها می‌گریستیم، می‌خندیدیم و هیجان‌زده می‌شدیم اما الان دیگر اینگونه نیستند.
فهیم تغییر شخصیت‌های «پایتخت» را اینگونه شرح داد: ارسطو دیگر یک پسرخاله محبوب درون خانواده نیست و به یک آدم ابله و شارلاتان تبدیل شده که با قاچاقچی‌ها وارد رابطه می‌شود. وقتی آن صحنه‌ای که ارسطو کتاب‌ها را ندانسته توزیع می‌کرد، دیدم، دیگر نتوانستم سریال را تحمل کنم. این، دست کم گرفتن مخاطب است. نقی دیگر آن شخصیت سابق نیست و هما که شخصیت مهمی بود و خانم‌ها بسیار دوستش داشتند و می‌توانست رهنمودی باشد، الان یک گوینده خبر است که در خانه فقط دستور می‌دهد که این کار را بکنید و این کار را نکنید. بهتاش جوانی است که دروازه‌بان شده، اما اخلاق بسیار نازلی دارد. او به مادرش بی‌احترامی می‌کند و بسیار سوءاستفاده‌گر است.
این منتقد در ادامه گفت: من نمی‌گویم که این مسائل در جامعه ما وجود ندارد، اما ما یک کار هنری می‌کنیم. بعضی می‌گویند هنر باید متاثر از جامعه باشد، اما من معتقدم هنر باید پیشرو جامعه باشد و به جامعه امید بدهد.
فهیم درباره انتقادهای سیاسی و اجتماعی مطرح شده در «پایتخت ۶»، گفت: به نظرم طرح این مسائل انتقادی متاثر از جامعه، خوب است اما نشان دادن جهاتی از جامعه که سقوط کرده در یک سریال زمانی مثبت است که تحلیل روبه جلو داشته باشد. مثلا عادی نشان دادن مسئله قاچاق و اعتیاد درست نیست. بلکه سریال باید آموزنده باشد.
او دیالوگ‌های شخصیت‌های «پایتخت» را نازل و سطحی و متاثر از فضای مجازی عنوان کرد و افزود: در مجموعه‌های قبلی، «پایتخت» می‌توانست ذائقه مخاطب از جنبه‌های مختلف را تامین کند اما «پایتخت ۶» فقط به طنزی پرداخته که برگرفته از فضای مجازی است و الگوی طنزش را از چیزی گرفته که خودش نازل است. در دنیا سریال‌ها الگوی فضای مجازی هستند اما در اینجا برعکس شده است.
فهیم درباره دیگر سریال‌های نوروزی تلویزیون گفت: من هیچکدام را به جز سریال «پایتخت» ندیدم اما اگر در شرایط عادی بود شاید پایتخت هم اینقدر دیده نمی شد. الان مخاطب انتخاب دیگری ندارد و در واقع پایتخت انتخاب بین بد و بدتر است.
فهیم حضور سیروس مقدم (کارگردان پایتخت) را در مجموعه ششم کمرنگ عنوان کرد و گفت: الان بیشتر تنابنده محوریت همه چیز است و وقتی صحبت از «پایتخت» می‌شود، اسم او به میان می‌آید. مگر از حرکت خاص دوربین بفهمیم که مقدم هم حضور دارد.
او در پایان درباره قسمت‌های پایانی «پایتخت» که به گفته سیروس مقدم احتمالا عید فطر آماده پخش می‌شود، گفت: باید در داستان به رویکردهای دیگری پرداخته شود و تغییراتی به سمت بهبود این وضعیت ایجاد شود تا مشکلات حل شود.
بازدیدها: 21
