به گزارش ایسنا، دکتر غلامعباس توسلی، عضو پیوسته فرهنگستان علوم و استاد پیشکسوت جامعه‌شناسی ظهر روزجمعه و در ۸۵ سالگی درگذشت.
غلامعباس توسلی جامعه‌شناس برجسته ایرانی در اول خرداد ۱۳۱۴در رشتخوار (خراسان رضوی) و در خانواده‌ای از طبقه متوسط متولد شد.
وی در دانشسرای عالی تهران به مطالعه زبان و ادبیات فرانسه و انگلیسی پرداخت. توسلی در دوره کارشناسی دانشسرای عالی نیز حائز رتبه اول شد و علاوه بر دریافت مدال فرهنگ با پایه دبیری به استخدام همان مؤسسه درآمد. او با استفاده از امتیاز شاگردان رتبه اول و پس از یک سال تدریس در دانشسرای عالی تهران به اروپا اعزام شد و تحصیلات خود را در دانشگاه پاریس ادامه داد و در آنجا تصمیم گرفت جامعه‌شناسی بخواند.
بر اساس آن چه فرهنگستان علوم اعلام کرده است، عنوان رساله اصلی او «جامعه سنتی ایران از دید اروپائیان: مقایسه دیدگاه انگلیسی‌ها و فرانسویان» و رساله فرعی «صنایع دستی ایران و جنبه‌های روان‌شناسی اجتماعی آن» بود.
دکتر توسلی در تابستان ۱۳۴۵به ایران بازگشت و تدریس خود را با سمت استادیاری از سر گرفت. وی علاوه بر تدریس در دانشسرا از همان آغاز ورود، در بخش مطالعات شهری مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران نیز به تحقیق پرداخت.
دکتر غلامعباس توسلی سپس به درخواست دانشگاه ملی ایران، رشته جامعه‌شناسی را در دانشکده ادبیات آن دانشگاه پایه‌گذاری و برنامه‌ریزی کرد و به تدریس برخی دروس در آنجا پرداخت. در سال ۱۳۵۰از دانشسرای عالی به دانشگاه تهران منتقل شد و یک سال بعد به دانشیاری و پس از آن به مرتبه استادی ارتقا یافت. وی در سال ۱۳۵۱ به سمت مدیر گروه جامعه‌شناسی انتخاب شد. در سال ۱۳۶۴مجدداً به عنوان مدیر گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران انتخاب شد و یک سال بعد نیز به سمت ریاست دانشکده منصوب شد. او همچنین در ایجاد دوره دکتری در دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس و دانشگاه آزاد اسلامی نقش بسزایی بر عهده داشته است.
وی از نیمه دهه ۴۰تا نیمه دهه ۹۰شمسی درکسوت استادی در موسسه تحقیقات اجتماعی و دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و سایر دانشگاه ها به تدریس نظریات و حوزه‌های جامعه شناسی به آموزش و پژوهش مشغول بوده است.
«آزاده توسلی»، دختر مرحوم غلامعباس توسلی در گفتگو با ایرنا گفت: تاریخ تشییع و خاکسپاری مرحوم توسلی هنوز مشخص نیست.وی درباره خبر درج شده در برخی رسانه ها درباره تشییع و خاکسپاری آن مرحوم امروز، یکشنبه و در قطعه نام آوران بهشت زهرا یادآور شد: هنوز تاریخ خاکسپاری و محل دفن آن مرحوم، قطعی نیست.
دختر مرحوم توسلی خاطر نشان کرد: بعد از چهار ماه بیماری، مرحوم توسلی ظهر جمعه دچار ایست قلبی شد و در منزل شخصی فوت کرد.
آزاده توسلی با بیان اینکه مرحوم توسلی در دوره بیماری قدرت تکلم را از دست داده بود و بسیار کم صحبت می‌کرد، افزود: مرحوم توسلی تا لحظه آخر هوشیار و به ادامه زندگی امیدوار بود.
مرحوم توسلی تاکنون بیست جلد کتاب تألیف کرده‌است که برخی از آن‌ها مانند نظریه‌های جامعه‌شناسی، جامعه‌شناسی کار و شغل، جامعه‌شناسی دین و …به چاپ‌های مکرر رسیده‌اند. وی همچنین در حدود ۶۰مقاله علمی ـ پژوهشی در مجلات معتبر داخلی و بین‌المللی منتشر کرده است.
نقش تعیین کننده در حفظ علوم اجتماعی
انجمن‌های جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی و جمعیت‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات با انتشار پیامی درگذشت وی را تسلیت گفتند.
در بخشی از این پیام آمده است:«استاد دکتر توسلی در دوران پس از انقلاب نقش تعیین کننده ای در حفظ و تداوم و تثبیت رشته های علوم اجتماعی و جامعه شناسی داشت و علوم اجتماعی ایران از این رو وامدار تلاش های مسئولانه این استاد فرزانه هستند. وی همچنین از موسسان و اولین رئیس انجمن جامعه شناسی ایران بوده است و نقش تعیین کننده ای در ایجاد و تثبیت جایگاه انجمن ایفا کرد.
درگذشت این استاد بزرگ جامعه شناسی ایران را به خانواده محترم استاد، به خصوص همکار ارجمندمان سرکار خانم دکتر افسانه توسلی، همه همکاران و شاگردان ایشان، و اجتماع علمی جامعه شناسی و علوم اجتماعی ایران تسلیت عرض می کنیم و برای ایشان رحمت و مغفرت و برای خانواده معزز ایشان شکیبایی و طول عمر با عزت مسئلت داریم. در خصوص زمان و نحوه برگزاری مراسم تشییع استاد بعداً اطلاع رسانی خواهد شد.
توسلی همچنین از موسسان و اولین رئیس انجمن جامعه شناسی ایران بوده و نقش تعیین کننده ای در ایجاد و تثبیت جایگاه انجمن ایفا کرد.»
سید محمد خاتمی، رئیس بنیاد باران درپیامی درگذشت دکتر غلامعباس توسلی را تسلیت گفت.
در این پیام آمده است:
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
سرکار محترم خانم افسانه توسلی
درگذشت تأسف‌انگیز دانشمند فرزانه و بزرگوار، جناب آقای دکتر غلامعباس توسلی، پدر گرانقدرتان را صمیمانه به سرکار عالی، خاندان شریف توسلی و همه بستگان عزادار و به اصحاب فضل و فرهنگ و دانش تسلیت می‌گویم و از پیشگاه حضرت پروردگار برای آن فقید سعید آمرزش و رحمت گسترده الهی و برای بازماندگان معزز، تندرستی، شکیبایی و پاداش نیکو مسألت می‌کنم.
عمرتان دراز و ایام عزت مستدام باد
سیدمحمد خاتمی
۲۵ر۷ر۹۹
پیام تسلیت رئیس فرهنگستان علوم
دکتر رضا داوری اردکانی هم در پیام تسلیتی مصیبت درگذشت شادروان آقای دکتر غلامعباس توسلی عضو پیوسته فرهنگستان علوم و استاد پیشکسوت جامعه شناسی کشور را تسلیت گفت. متن پیام رئیس فرهنگستان علوم بدین شرح است:
«هوالباقی؛
دریغا که استاد دکتر غلامعباس توسلى نیز درگذشت. مرگ چنین خواجه نه کاریست خرد. دکتر توسلی از پیشگامان پژوهش در مسائل اجتماعى و تألیف کتاب هاى اساسى در جامعه شناسى بود.
با درگذشت او فرهنگستان علوم عضو گرانمایه دیگرى را از دست داد. دکتر توسلی با اینکه در سال هاى آخر عمر با درد و بیماری سر مى کرد در جلسات حاضر می شد. این ضایعه را به خانواده گرامى و به خصوص به فرزند شایسته شان خانم دکتر افسانه توسلى و به استادان علوم اجتماعى و اعضاء فرهنگستان علوم تسلیت عرض می کنم.
رحمت خدا بر او باد که همه عمر در راه علم و مخصوصاً توسعه علوم اجتماعى کوشید و آزاد و اخلاقی زندگى کرد.
پیام هیأت رئیسه دانشگاه تهران
هیات رئیسه دانشگاه تهران هم در پی درگذشت این استاد ارزشمند، پیام تسلیتی صادر کرد.
در این پیام آمده است، با نهایت تأسف و تأثر با خبر شدیم دکتر غلامعباس توسلی، استاد نمونه و پژوهشگر برجسته دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بر اثر ایست قلبی دعوت حق را لبیک گفته و رخ در نقاب خاک کشیده است.این استاد دانشور که از جامعه شناسان پیشکسوت ایران بود، بیش از چهل سال به آموزش دانشجویان و تألیف و ترجمه آثار علمی ارزشمند پرداخت و سالیان زیادی در سمت‌های مختلف اجرایی دانشگاهی خدمت کرده است که از جمله می‌توان به ریاست دانشگاه اصفهان، مدیر گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران، عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران، رئیس دانشکده علوم اجتماعی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اشاره کرد که بی‌شک ثمرات این فعالیت‌ها در کارنامه پربار و پربرکت این استاد فرهیخته، ماندگار خواهد ماند.
هیأت‌رئیسه دانشگاه تهران ضمن ابراز تأسف عمیق، درگذشت این استاد فرزانه را به خانواده سوگوار ایشان، دانشجویان، استادان و همکاران این استاد ارجمند تسلیت گفته، رحمت و غفران واسعه الهی را برای آن مرحوم و اجر و شکیبایی برای بازماندگان از خداوند منان مسئلت می‌نماید.
پیام تسلیت محمدرضا عارف
محمدرضا عارف، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی هم پیام تسلیتی صادر کرد. در بخشی از این پیام تسلیت آمده است، با اندوه و تأثر فراوان با خبر شدم جناب آقای دکتر غلامعباس توسلی، عضو پیوسته فرهنگستان علوم و استاد پیشکسوت و برجسته دانشگاه پس از یک عمر تلاش خستگی ناپذیر در راه توسعه علم جامعه شناسی رخ در نقاب خاک کشید.
دکتر توسلی در فعالیت سیاسی همواره روش و منش مسالمت جو، اخلاقی و اصلاح گرایانه را در پیش گرفته بود.
ایشان که از چهره های ماندگار کشورمان محسوب می شوند، آثار فاخر و گرانبهایی در زمینه دانش جامعه شناسی از خود به یادگار گذاشتند که تا سال ها مورد استفاده دانشجویان و محققان خواهد بود.
اینجانب ضمن تسلیت درگذشت این استاد برجسته دانشگاه به خانواده محترم ایشان، اعضای محترم فرهنگستان علوم و جامعه دانشگاهی کشورمان، از خداوند منان می‌خواهم که پاداش خیرخواهی‌ها و تلاش‌های او را با رحمت گسترده خود بهشت جاودان قرار دهد.
همچنین دکتر فرامرز رفیع پور، عضو پیوسته فرهنگستان علوم و چهره ماندگار جامعه شناسی کشور به مناسبت درگذشت استاد دکتر غلامعباس توسلی، عضو پیوسته فقید فرهنگستان علوم پیام، تسلیت داد. در این پیام آمده است،
خبر فوت جناب آقای دکتر غلامعباس توسلی، استاد کامل جامعه شناسی و همکار و همزبان عزیزمان بسیار باعث تأسف و تأثر شد. این ضایعه را به خانواده محترم ایشان، به جامعه علمی ایران، بالأخص دانشمندان علوم انسانی و علوم اجتماعی تسلیت می گویم و از خالق متعال می خواهم که او را قرین رحمت خود فرماید.
همچنین دکتر حسین نمازی، عضو پیوسته و دبیر فرهنگستان علوم و استاد اقتصاد، دکتر سیدحسین صفایی، عضو پیوسته فرهنگستان علوم و استاد حقوق، دکتر سیدمهدی الوانی، عضو پیوسته فرهنگستان علوم و استاد مدیریت، دکتر عباس شاکری، عضو وابسته فرهنگستان علوم و استاد اقتصاد، دکتر محمد آشوری، عضو وابسته فرهنگستان علوم و استاد حقوق، دکتر سیدمحمد هاشمی، عضو وابسته فرهنگستان علوم و استاد حقوق و دکتر شمس السادات زادهی، عضو وابسته فرهنگستان علوم و استاد مدیریت نیز در پیام‌هایی درگذشت استاد گرانمایه و فرهیخته را به خانواده ایشان و همکاران در فرهنگستان علوم
تسلیت گفتند.
دبیرخانه جشنواره بین المللی فارابی و مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هم درگذشت دکتر توسلی را تسلیت گفت. در این پیام آمده است: دبیرخانه جشنواره بین المللی فارابی و مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درگذشت استاد ارجمند دکتر غلامعباس توسلی استاد پیشکسوت جامعه شناسی ایران و برگزیده یازدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی که عمر با برکت خود را صرف پژوهش، آموزش و تربیت شاگردان فراوانی کرده بود به خانواده آن مرحوم، جامعه علمی و دانشگاهی کشور به ویژه خانواده بزرگ علوم اجتماعی تسلیت گفته و از خداوند متعال برای ایشان غفران الهی و علو درجات و برای بازماندگان صبر و شکیبایی آرزومند است.
