دسته: کشاورزی

شکوفه حبیب‌ز‌اده: ماجرای یقه‌درانی خلیل آقایی، معاون امور مجلس وزیر جهاد کشاورزی، در دعوایش با عزت‌الله یوسفیان‌ملا، نماینده مردم آمل در صحن علنی مجلس، همان روز اول سر زبان‌ها افتاد. اما آن روز چه اتفاقی افتاده بود؟ یوسفیان‌ملا در گفت‌وگوهایش بعد از ماجرای دعوا با رسانه‌های مختلف، سخن از برنج‌های وارداتی به میان آورد که گویا پیگیری‌هایش از معاون وزیر جهاد کشاورزی بی‌نتیجه مانده و محل دعوا شده بود. او در گفت‌وگوی خود با فارس گفته بود: «پس از حضور آقای آقایی در صحن مجلس، نامه‌ای را درباره واردات بی‌رویه برنج به معاون پارلمانی وزارت جهاد کشاورزی دادیم و بخشی از اعتراض‌مان را به صورت شفاهی به اطلاع وی رساندیم. هنوز فاصله‌ام با آقای آقایی زیاد نشده بود که دیدم وی در حال فریادکشیدن است و پس از مدتی یقه خود را پاره کرد و شروع کرد به ناسزاگفتن». اما خلیل آقایی، معاون امور مجلس وزیر جهاد کشاورزی، در گفت‌وگوی خود با «شرق» با رد ادعای این نماینده می‌گوید: «ایشان در هفت، هشت ماه گذشته حتی یک‌ بار هم بحث برنج‌های وارداتی را مطرح نکرده است. آقای یوسفیان‌ملا سال‌هاست به دنبال محقق‎‌کردن وعده انتخابی خود در آمل است. او می‌خواهد ٤٠٠ هکتار زمین مرکز تحقیقات برنج در بابل را تبدیل به فرودگاه...

          آقای آگاه! شما از قنات به عنوان یکی از پایه‌های معیشتی و فرهنگی ایرانیان نام برده‌اید. علاقمندم برای شروع گفتگو این بحث بیش تر باز شود.  در طول زمان، دو دیدگاه راجع به تاثیرپذیر بودن فرهنگ و تمدن، از شیوه‌ی معیشت و زیست بوم در جوامع انسانی مطرح بوده است. از یک سو دیدگاه ابن‌خلدون را در سده‌ی چهاردهم میلادی داریم. وی توسعه‌ی تمدن و چگونگی فرهنگ هر جمعیت انسانی را در درجه‌ی اول متاثر از زیست بوم و جغرافی آن قوم می‌داند. مثلا این که چرا بعضی از تحولات متصل به تمدن در بعضی جاها اتفاق افتاد و چرا در بعضی از جاها دیرتر اتفاق افتاد یا نیافتاد، را تأثیر زیست بوم، جغرافیا و تاثیرگذاری جوامع هم جوار می‌داند.  دیدگاه دوم دیدگاه مارکسیستی است که تحول در ابزار تولید و شیوه‌ی تأمین معیشت را زیربنای تحولات فرهنگی و درجه‌ی رشد تمدن می‌داند.  دیدگاه ابن‌خلدون با چرخش کانون علم از بلاد اسلامی به رنسانس اروپایی به تدریج به بوته فراموشی سپرده شد. در دو قرن اخیر چنانچه فرهنگ و تمدن در بستر تاریخ بررسی شده باشد معمولا ابزار مطالعه خواسته یا ناخواسته متاثر از مارکس بوده است.  از اواسط دهه‌ی سی قرن بیستم، آن قطعیت گرایی...

    در جنگ و ستیزهای قبایل عرب با یکدیگر علاوه بر خانه‌ها و مواضع سکونت، نخل‌های آنان نیز در خطر نابودی بوده است، و حتی زعمای قبایل در رجزخوانی‌ها و بگومگوهای مناقشه‌آمیز خود درختان خرمای یکدیگر را نیز تهدید و قطع می‌کرده‌اند. از باب نمونه طبری در وقایع سال ۵۱ ضمن نقل وقایع به همین نکته اشاره‌ای دارد: «… زیاد گفت:‌ای ابومیثا، به خدا، یا حَجَر[‎از فراریان]‎‏ را پیش من آر یا همة نخل‌ها را قطع می‌کنم».۱۰۶ در روزگار پادشاهی خسروانوشیروان سرشماری جمعیت انجام شده و آماری از مساحت باغ‌های میوه و کشتزارها به دست آمده است. به نوشتة طبری: در اواخر سلطنت قباد مقرر شد تا «زمین را از دشت و کوه مساحی کنند تا خراج آن معین باشد…».۱۰۷ این اقدام توسط کسرا پسر قباد (خسرو انوشیروان) عملی شد:‏ بگفت تا کار را به سر برند و نخل و زیتون و سرها را شماره کنند… و بگفت تا در مساحت زمین و شمار «نخل» و «زیتون» و تعداد سر[‎جمعیت]‎‏ بنگرند و چندان که صلاح رعیت و رفاه معاش آنها اقتضا کند خراج مقرر دارند و… بر قُوت انسان و بهائم که «گندم» و «جو» و «برنج» و «تاک» و «سبزی» و «نخل» و «زیتون» باشد خراج نهند و از...

تربت حیدریه- ایرنا- مدیر جهاد کشاورزی تربت حیدریه گفت: ۲۵۰ هکتار از کشتزارهای این شهرستان توسط ۱۵۰ خانوار کشاورز به کشت گیاهان دارویی اختصاص دارد. محمد کریمی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: عمده ترین این گونه ها گل محمدی، خاکشیر، زیره سیاه و تخم شربتی است که ۸۰ خانوار در خصوص کشت و فرآوری گل محمدی و ۷۰ خانوار در زمینه کاشت دیگر گونه های گیاهان دارویی اشتغال دارند. وی گفت: امسال ۴۹ هکتار از اراضی منطقه رخ برای چهارمین سالی پیاپی به کشت گل محمدی اختصاص یافته که پارسال از این سطح ۸۹ تن محصول گل محمدی برداشت شد.  وی گفت: با توجه به اینکه برداشت گل محمدی از اردیبهشت ماه آغاز شده، پیش بینی می شود تا پایان فصل برداشت، پایان خرداد، ۱۰۰ تن محصول برداشت شود.  کریمی عمر مفید و اقتصادی گل محمدی برای برداشت محصول و تولید افشره گلاب را ۱۴ سال دانست و گفت: از هر تن گل محمدی این منطقه ۲۵۰ کیلوگرم افشره گل (گلاب خالص) حاصل می شود.  وی همچنین اظهار داشت: در منطقه تربت حیدریه کارگاه فراوری گیاهان دارویی وجود ندارد و غالبا این کار به صورت سنتی و خانگی صورت می گیرد. ۷۹ درصد نیروی کار تربت...

تربت حیدریه- ایرنا- رئیس اداره توسعه نوغانداری خراسان رضوی گفت: با رسیدن تخم نوغان به مرحله شفیره، نوغانداران این منطقه فعالیت ابریشم کشی از پیله تر را آغاز کردند. فرید سرجمعی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: امسال هفت هزار و ۴۰۳ جعبه تخم نوغان بین نوغانداران استان های سه گانه خراسان توزیع شده که از این میزان پنج هزار و ۴۷۰ جعبه سهم خراسان رضوی بود و هزار و ۵۰۴ جعبه آن بین نوغانداران تربت حیدریه توزیع شده است.  وی هر جعبه تخم نوغان را حاوی ۲۳ تا ۲۵ هزار عدد تخم ذکر کرد و در خصوص مراحل تولید کرم نوغان و تبدیل آن به شفیره و نخ ابریشم گفت: از لحظه خروج جعبه تخم نوغان از سردخانه و توزیع آن بین نوغانداران که معمولا از پنجم فروردین آغاز و تا پایان اردیبهشت ماه ادامه دارد، تخم ها باید در دمای ۱۵ تا ۲۵ درجه، رطوبت بین ۷۰ تا ۸۵ درجه و ۱۸ ساعت روشنایی و ۶ ساعت خاموشی نگهداری تا بعد از ۱۲ تا ۱۳ روز به لارو یا کرم تبدیل شوند.  سرجمعی ضمن بیان اینکه کرم ها دارای پنج مرحله سن رشد و چهار دوره خواب هستند، افزود: بیشتر کرم ها پس...

تربت حیدریه- ایرنا- رئیس مرکز توسعه نوغانداری گفت: به منظور حفظ، احیا و توسعه صنعت نوغانداری کشور ، طرح گسترش توتستان ها و ارائه برنامه های آموزشی به علاقه مندان در استان های مختلف دنبال می شود. علی اصغر داداش پور که روز شنبه برای بازدید از کارگاه های ابریشم کشی شهر 'بایگ' تربت حیدریه به این شهرستان سفر کرده بود، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در این راستا تاکنون صنعت نوغانداری و ابریشم کشی در ۲۷ استان کشور احیا و فعال شده که مهمترین آنها گیلان، خراسان رضوی، مازندران، گلستان، خراسان شمالی، آذربایجان شرقی و غربی است. وی با بیان اینکه پارسال پروژه تولید یک میلیون اصله نهال در استان گیلان آغاز شده، گفت: بهمن امسال توزیع نهال یک ساله را آغاز می شود و از مردم نیز تقاضا داریم در کنار جوی ها یا منازل مسکونی خود، اقدام به کاشت نهال توت کنند. داداش پور افزود: هدف ما از تولید نهال توت اصلاح شده توسط بخش خصوصی با یارانه دولتی و توزیع آن با حداقل هزینه، اصلاح توتستان های بومی به منظور برگ دهی بیشتر و حداکثر بهره وری از حداقل زمین و ایجاد توتستان های جدید است.  وی وسعت توتستان های کشور را ۱۴ هزار...

    اکنون با توجه به شرحی که گذشت می‌توان رستنی‌های مندرج در تاریخ بلعمی و نیز تاریخنامة طبری را شناسایی کرد:  ۱٫ کشنج: در نسخ خطی تاریخ بلعمی مورد مقابلة مرحوم بهار، اولاً کلمات «کستخ» و «لخ» تحریف «کشنج» معرب «کَشنه» فارسی است. زیرا «کشنج» یا «کَشنه» به نوشتة ابوریحان بیرونی (وفات ۴۴۰) مستند به منابع قدیم‌تر: «ابن ماسویه[‎وفات ۲۴۳ ‏]‎‏ گوید: او نوعی است از انواع سماروغ، و به غوشنه[‎نوعی از سماروغ]‎‏ نزدیک است در طعم، و تره‌‌ای است معروف»۶۹، اخوینی بخاری (در قرن چهارم)، در ذیل عنوان «فی‌الاطمعه و الاشربه» از «آن غذاها که بلغم تولد کنند» از جمله «سماروغ و کشنج و غوشینه[‎غوشنه]‎‏» یاد کرده۷۰، که جملگی اسامی انواعی از قارچ بوده است.  ۲٫ ژاژ. برابر نوشتة ابوریحان بیرونی از قول ابوزید کِلابی، که اسامی عربی هشت نوع سماروغ (قارچ) را، که ریشه و تخم ندارند، برشمرده و یاد‌آور شده است که جملگی آنها و نیز رستنی‌های مشابه بی‌تخم و ریشه را «فقوع» می‌گویند. در قدیم‌ترین فرهنگ‌های فارسی در تعریف واژة «ژاژ» افزون بر معانی «سخن یاوه و بیهوده» و «گیاه کنگر» و «گیاهی که در ترة دوغ کنند»۷۱ معنی گیاه بی‌تخم و ریشه نیز آمده است، چنان که در شرفنامة منیری (تألیف ۸۷۸) این تعریف «ژاژ....

    علاوه بر این در معطر کردن فضای بتکده‌ها و رایحه‌ بخشیدن به پیکر بی‌جان بت‌ها از زعفران بهره می‌گرفته‌اند؛ و زعفران مورد مصرف عرب‌ها در ادوار پیش از اسلام از محصول نواحی همدان و کرمانشاه تأمین می‌شده است. در عصر هخامنشیان از زعفران در ترکیب روغن آرایشی (به اصطلاح «کِرِم ر ‏Creme‏») مورد استفاده قرار می‌گرفت که در عهد پارتها و ساسانیان نیز استمرار داشت. عرب‌های دوران جاهلی و نیز بعد از اسلام از برخی سنت‌های ایرانیان پیروی می‌نمودند، مخصوصاً خلیفگان اموی و عباسی از آداب و رسوم دربار شهر یاران ایرانی تقلید می‌کردند. طبری در شرح وقایع گاهی به استفاده از زعفران توسط عرب‌ها و نیز در دارالخلافه‌ها اشاراتی دارد. از باب نمونه، خالدبن ولید (وفات سال ۲۱ هجری)، از صحابة پیامبر و سرداران نامی مسلمانان، که رومیان را در شهر «قنسرین» معروف به «حلب کهنه» از نواحی شام شکست داد، در زمان خلافت عمر بن خطاب (۱۳-۲۳ هجری) حکمران شهر قنسرین باقی ماند. طبری در وقایع سال ۱۷ هجری از قول ابوالمجاهد نوشته است: خالد به حمام شد، و از پی نوره، تن خویش را با جوشاندة زعفران آمیخته با شراب مالش داد. عمر بدو نوشت: شنیده‌ام خویشتن را به شراب مالش داده‌ای خدا ظاهر و باطن...

                  همان سان که گذشت، بلعمی «درخت مُورد» را از ارمغان‌های بهشتی فرستادة خداوند برای حضرت آدم برشمرده است. بلعمی، در شرح «نبوت موسی علیه‌السلام» روایت دیگری نقل کرده است، و در آن به تفاوت نظرهای گذشتگان دربارة جنس چوب «عصای موسی» اشاره می‌کند. این روایت در تاریخ بلعمی و تاریخنامة طبری با اختلافاتی اندک آمده است.۳۲ که در اینجا شرح تاریخ بلعمی با اختصار نقل می‌شود: … چون از شب لختی بشد، موسی علیه‌السلام از دور بر کنارة کوه آتشی دید بر سر درختی… موسی عصا بر گرفت و برفت، چون به نزدیک رسید، آتشی دید بر سرِ درختی، نه بر زمین؛ ایدون گوئید که آن درخت «عوسج» بود. و عوسج خاربنی بود بزرگ،۳۳ همچند[‎به اندازة]‎‏ باخک[‎در تاریخنامة طبری «ناحک»؛ این هر دو کلمه بی‌معنی است، و باید تصحیف «نمتک»: نوعی زالزالک یا دولانه باشد‏]‎؛۳۴ و به خبر ایدون آمدست که از همه درختان بر زمین نخست درخت عوسج رُست؛ و نخستین چیزی که از بهشت آمد بر زمین، و امروز او را همی بینند، «حجر الاسود» است، و به «خانة کوه» نهاده است. و گروهی گفتند که «عصای موسی» از این «درخت عوسج» بود، و گروهی گفتند از «درخت مورد» بود.‏...

      سی‌گونه میوة مزبور در سه گروه ده‌گانه را مسعودی (وفات ۳۴۴) نیز در دو اثر خود  مروج الذهب، و اخبار الزمان نقل کرده که به فارسی ترجمه شده است. اسامی میوه‌های پوست‌دار در دو اثر مسعودی با نوشتة تاریخ بلعمی مطابقت دارد، اما در تاریخنامه طبری، به جای «موز» مندرج در آثار مسعودی و نیز تاریخ طبری و تاریخ بلعمی، «مُورد» آمده، که اشتباه از آقای محمد روشن در قرائت نام این میوه (موز) است. اسامی ده میوه هسته‌دار،۱۸ و نیز ده میوه بی‌پوست و هسته،۱۹ در ترجمة فارسی دو اثر مسعودی تفاوت‌هایی دارد، و در تاریخ طبری، و همچنین در متن چاپی تاریخ بلعمی و تاریخنامة طبری، با تفاوت‌هایی آمده است. از باب نمونه در متن چاپی تاریخنامة طبری نام «ترنج» از قلم افتاده، و به اشتباه در اول واژة «بادرنگ» کلمة «خیار» را افزوده است. کاتبان نسخ خطی تاریخنامة طبری در قرائت برخی از اسامی میوه‌های سی‌گانة مزبور، به لحاظ عدم شناخت، گرفتار خطا شده و کلماتی بی‌معنی برای آنها ثبت کرده‌اند. آقای روشن نیز، همین کلمات را، بی‌هیچ توضیحی به منظور رفع اشتباهات کاتبان در متون خطی، در نسخة چاپی تاریخنامه طبری نقل کرده است؛ در اینجا اسامی سه دسته میوة مندرج در نسخة چاپی...