دسته: کشاورزی

0

مبادلات فرهنگی ـ فلاحتی ایران و هند دکتر محمدحسن ابریشمی – بخش ششم

              بابُر (به معنی ببر) این پادشاه بی‌باک، دانشمندی دقیق و مورخی توانا نیز بود و خاطرات وقایع دوران پرنشیب و فراز زندگی خود را، در کمال صداقت و درستی، تحت عنوان «بابُرنامه» یا «توزک بابُری» به زبان ترکی جغتایی نوشته است.۴۲ بابُر در خاطرات بس جالب و خواندنی خویش شرحی درباره شهرها و نواحی تحت تصرفش در ماوراءالنهر، افغانستان و هند نوشته و به معرفی رستنی‌ها، میوه‌ها، گلها، جانوران و دیگر پدیده‌های هر یک از نواحی مزبور پرداخته است. او نام هندی ـ سنسکریت و گاهی فارسی برخی از میوه‌های خاص این سرزمین را (چون انبه: نغزک، انبلی: تمر هندی، موز، مهوه: گلچکان، جامن، کَمرَک، کَدهیل، بَدهَل، بِر:کنار، کَرُنَد، پانیالا، گُلر، چیرونچی، نالیر: نارگیل، تار، آَملا: آمله) یاد کرده و اسامی مرکبات هند (چون: نارنج، لیمو، نارنگی و بالنگ) و نام هندی و محلی ارقامی از آنها (چون گَل‌گَل، جَنبیری، سَدافَل، اَم دفََل، کَرنا، اَمَل بید) را ثبت کرده است؛ همچنین نام برخی از گلهای مخصوص هند را (مانند: جاسون، گَزه‌هَل، کَنیر، کیوره، چَمپَه: یاسمن) آورده است.۴۳ غیاث‌الدین محمد رامپوری، از فرهنگ‌نویسان فارسی (اهل رامپور هند) در سال ۱۲۴۲ق، در معنی واژه فارسی «وَن» نوشته است: «میوه‌ای ریز که اندرون آن مغزکی باشد، به...

0

مبادلات فرهنگی ـ فلاحتی ایران و هند دکتر محمدحسن ابریشمی – بخش پنجم

      در زمان او(زینل‌شاه کبیر) ترکان (یعنی مسلمانان) در برابر اعجاب هندوان، برای نخستین بار باروت، آتشبازی، کاغذ، تقطیر الکل و غیر آن را شناساندند. مظاهری در توضیح کلمه ترک می‌افزاید: در اصطلاح هندوستان،‌ تا قبل از ظهیرالدین بابُر، مسلمانان را ترک می‌گفتند؛ اما بعد از وی آنان را مغولان خواندند. هنوز در بمبیی و دهلی‌کهنه «مغول محله» به معنای محله مسلمانان است.۳۳ زین‌العابدین با سلطان ابوسعید (از شاهان تیموری خراسان ۸۵۵ تا ۸۷۲ق)، روابط دوستانه‌ای داشته و هدایایی بین آنان مبادله شده است. در زمره هدایای ابوسعید از خراسان برای زین‌العابدین «اسپان تازی و شتران بُختی» و در شمار ارمغان‌های وی برای ابوسعید «خروارها زعفران، قرطاس (کاغذ)، مُشک، شال، کاسه‌های بلورین و غرائب کشمیر» بود.۳۴‏ ‎*** ‎هندیان خوش اقبال از هجوم هولناک مغولان مصون ماندند؛ آنان نه تنها جان به سلامت بردند، بلکه با فرار بسیاری از خاندانهای متمول و دولتمند، صاحبان حرفه و فن، دانشمندان رشته‌های مختلف از ماوراء‌النهر و خراسان قدیم به این سرزمین بستری برای اعتلای دانشها و انتقال فرهنگ ایرانی و رواج زبان فارسی در هند فراهم آمد. در این راستا فراریان ماوراءالنهر و خوارزم نقش پراهمیتی داشتند؛ اما در حمله چنگیز میلیونها ایرانی شوربخت قتل عام شدند، شهرها و روستاهای بسیاری ویران گردید،...

0

مبادلات فرهنگی ـ فلاحتی ایران و هند دکتر محمدحسن ابریشمی – بخش سوم

                  علت اتخاذ این نام به‌درستی معلوم نیست. شاید کرمینه (لارور ‏Larve‏) این حشره به همراه محموله کالاهای هندی به ایران وارد شده باشد.۱۴ نمونه دیگر، قاسم بن یوسف هروی، در سال ۹۲۱ق ضمن معرفی «آلوانگور» و شرح چگونگی پیوند آن به منظور دستیابی به ارقام متنوع جدیدتر از این میوه، می‌گوید: اسامی آلوانگور ـ که آلوچه نیز گویند و نارسیده وی خوب است ـ بدین موجب است: استرابادی، نیشابوری، زرد، کلیله، عنبری، گرده آلو، باباحاجی، رسمی ـ سفید و سیاه، آتشی، دو هندی، سفید، پیکانی.۱۵ در بین ارقام آلوانگور نام رقم «دوهندی» جالب و قابل بررسی است و می‌توان احتمال داد که نخستین بار دو باغبان هندی‌تبار، مبتکر یا اشاعه‌دهنده پیوند یا انتقال نهال پیوندی این رقم به هرات (پایتخت شاهرخ و سلاطین تیموری ایران) بوده‌اند. همچنین محتمل است اول بار پیوند این رقم در باغی انجام شده که صاحبش دو بازرگان هندی مقیم ایران بوده‌اند (چرا که در عهد تیموریان و صفویه هزاران تبعه هند در ایران می‌زیستند). این گونه شیوه‌های نامگذاری برای ارقام مختلف گلها، میوه‌ها و مزروعات در ایران پیشینه بسیار طولانی دارد و به عهد باستان می‌رسد؛ مثلاً گردیزی در سال ۴۴۳ق، ضمن شرح وقایع اوایل دوره سامانیان،...