آیین ثبت ملی “حلوای جوزی” در بایگ تربت‌حیدریه برگزار شد

به گزارش خبرنگار ایرنا، معاون صنایع‌دستی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری امروز جمعه در این مراسم خطاب به مردم و هنرمندان بایگ گفت: کوشش شما برای ثبت جهانی ابریشم کشی و ثبت ملی حلوای جوزی بسیار ارزشمند است و به این تلاش شما افتخار می‌کنیم.

مریم جلالی با یادآوری ثبت جهانی پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم به‌ عنوان بیست و یکمین عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس کشورمان در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو که اخیرا برگزار شد، افزود: در سالی قرار داریم که در حمایت از تولید دانش بنیان نامگذاری شده است و هنر تولید ابریشم در حوزه دانش بنیان جلوه گری دارد، چراکه ماهیت آن بر همین اساس و مبنا شکل گرفته است.

وی اضافه کرد: ثبت ملی حلواجوزی نیز جلوه دیگری از هنر مردم بایگ بویژه زنان این دیار است که به صورت خانوادگی به هنر و صنایع دستی مشغول هستند و این رویکرد می تواند فرصت های بیشتری برای رشد اقتصاد و پایداری سرانه درآمدی منطقه فراهم آورد.

معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این مراسم که با حضور جمعی از مسوولان محلی تربت حیدریه و استان خراسان رضوی، اقشار مختلف مردم و هنرمندان بایگ برگزار شد، گفت: در حوزه ثبت میراث ملی ناملموس، ثبت ملی آیین و رسوم مرتبط با یک سنت قدیمی و همچنین ثبت مشاغل سنتی با هدف پاسداشت، این وزارتخانه جدی و مصمم است.

سعید اوحدی افزود: بعد از ثبت جهانی پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی به عنوان بیست‌ویکمین عنصر فرهنگی ناملموس، این نیز افتخار و فرصت بزرگ دیگری برای مردم بایگ محسوب می شود.

وی اضافه کرد: وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از برگزاری جشنواره‌های محلی و بویژه پژوهش در راستای رونق صنایع دستی حمایت می کند و بودجه لازم اقدامات پژوهشی را پرداخت می کند.

بارزترین ویژگی حلوای جوزی ارگانیک بودن آن است

رییس اداره صنایع دستی، میراث فرهنگی و گردشگری تربت‌حیدریه در حاشیه این مراسم به خبرنگار ایرنا گفت: از بارزترین ویژگیهای حلواجوزی ارگانیک بودن آن و استفاده از مواد و شیرینی های گیاهی و شیره انگور است که مقوی و بویژه برای کودکان و سالمندان مشابه دارو کارایی دارد.

علی محمدی با بیان اینکه ۱۵ کارگاه تولید حلوا جوزی در بایگ وجود دارد، افزود: گردشگری خوراکی یا توریسم غذایی با گردش مالی قابل توجه، مقدمه ای برای رونق صنعت گردشگری و توریسم است و انتظار می رود ثبت ملی حلوا جوزی بتواند مکمل رونق اقتصادی و صنایع دستی بایگ باشد.

وی بیان داشت: اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تربت حیدریه از حدود چهار سال پیش پیگیر ثبت ملی حلواجوزی بود که با حمایت وزارتخانه متبوع اکنون این موضوع با امضای وزیر ابلاغ شده است.

به گفته وی، در تهیه حلواجوزی روغن وجود ندارد و ماده اولیه آن از ریشه گیاهی به نام چوبک تهیه می شود که در سطح منطقه به ‘بیخ’ مشهور است که بعد از پوست گرفتن قطعه قطعه شده و در ظرفی با مقداری آب جوشانده تا پس از طی مراحل فرآوری و فرایند خاصی به محصول اصلی تبدیل شود.

شهر کوچک بایگ در ۲۰ کیلومتری غرب تربت حیدریه کمتر از ۴ هزار نفر جمعیت دارد که عمده آنها به کار ابریشم‌کشی مشغولند، دیگر صنایع دستی همچون حلواجوزی و نیز کشاورزی و باغداری تا حدودی در این منطقه رونق دارد.

پیله‌های تولیدی در تربت حیدریه یا خریداری شده از دیگر استانها و بویژه گیلان و مازندران به شهر بایگ آورده می‌شود و در بیش‌تر خانه‌های این روستا با استفاده از دستگاه‌های ابریشم کشی تبدیل به نخ ابریشم شده و سپس به سایر استانها و بعضا خارج کشور صادر می‌شود.بایگ به عنوان شهری سرشار از صنایع دستی علاوه بر اینکه یکی از بهترین تولیدکننده‌های ابریشم است به تنهایی حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد این محصول را در ایران تولید می کند.

شهرستان تربت حیدریه که در حدود ۱۵۰ کیلومتری جنوب مشهد قرار دارد، قطب تولید کشاورزی و معدنی محسوب می شود، هرچند با وجود تلاش های صورت گرفته هنوز در حوزه صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات تولیدی به رشد و توسعه لازم دست نیافته است