گلستان‌کوه، ذخیره گاه لاله‌های واژگون
سرنوشت لاله‌های واژگون گلستان‌کوه با افسانه ها و حکایت های مردم گره خورده است و دشت خوانسار یکی از مهم ترین ذخیره گاه های این گل های کمیاب است.
به گزارش مهر، هر نقطه از این آب و خاک داستان و افسانه‌ای در خود نهفته دارد و نشانی بر داستان‌های قدیمی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها از دلاورمردی مردان این سرزمین است و بسیاری از نقاط بکر طبیعت نیز یا نام و نشانی از سرزمین تاریخی ایران بر دلِ دشت‌‌ها و پیشانی کوه‌ها دارد یا قطره اشکی بر چشمان گل‌های مخمور و زیبای کوهستان افکنده است.
تفرجگاه گلستان‌کوه منطقه‌ای سرسبز، منحصر به فرد و بسیارخوش آب و هوا و دارای شرایط ییلاقی مناسب در جنوب شهرستان خوانسار است که سرتاسر آن پوشیده از گونه‌های گزانگبین، پیاز وحشی (موسیر) و انواع گل های زیبای دیگر است.
این منطقه در فصل بهار پر از گل های لاله اشک مژگان، انواع لاله‌های سرنگون، سرنگون ایرانی، حنایی، لاله بیشه‌زار، لاله آتشی و لاله کوهی است.
این گل ها که خاصیت دارویی دارند، در میان
بوته های گزانگبین و حتی بر روی صخره‌ها می‌رویند و با زیبایی خود هر بیننده‌ای را مجذوب می کند. اما شهرت این منطقه به لاله‌های واژگونی است که گویی در مرگ سیاوش افسانه‌ای سر خود را با اندوه پایین افکنده و اشک می‌ریزند.
اشکی از خون گلوی سیاوش
مطابق داستان فردوسی در شاهنامه، مشهور است زمانی که گرسیوز به ناحق گلوی سیاوش را می‌برید این گل از تراوش نخستین قطره خون وی بر زمین قتلگاه رویید و از این روست که این لاله‌های زیبا به گل اشک نیز شهرت دارند.منطقه طبیعی گلستان‌کوه حدود ۱۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و در فصل بهار مملو از گل‌های طبیعی یادشده به ویژه لاله‌های مختلف به رنگ سرخ مایل به بنفش می شود که از روز چهلم تا شصتم بعد از عید یعنی در اردیبهشت‌ماه شکفته می‌شوند. مشهور است که رنگ این گل ها در هنگام وزش باد پررنگ یا روشن‌تر می‌شود.این گیاه برای نخستین بار در سال ۱۵۷۶ میلادی به وسیله جهانگردان اروپایی از ایران به اتریش برده شد. شیوه پرورش لاله واژگون در باغ‌گل و گلخانه‌ها در سطح وسیعی در اروپا رواج دارد، درحالی که این گل در فلات ایران به شکل طبیعی رشد می‌کند.
خواص دارویی این گیاه در پیاز آن است که در طب سنتی برای درمان دردهای رماتیسمی و مفصلی و به عنوان پاک کننده کبد از آن نام برده شده است اما با توجه به اینکه این گیاه سمی است، مصرف بیش از اندازه آن ممکن است باعث بروز مشکلاتی شود و باید حتما زیر نظر پزشک مصرف شود.
میهمانی لاله واژگون در اردیبهشت و خرداد
به گفته سید حسن شفعتی، فرماندار خوانسار، هرساله با توجه به مناسب بودن آب و هوا از اوایل اریبهشت تا حدود ۱۵ خرداد گل‌های لاله واژگون در منطقه گلستان‌کوه باز می‌شوند و به مدت یک ماه و نیم فضای زیبایی در منطقه ایجاد می‌کنند که گردشگران زیادی را از سرتاسر ایران به این منطقه می‌کشاند.
وی می افزاید: در این منطقه هم‌زمان با رویش گل‌های واژگون گیاهان دارویی و شقایق نیز رشد می‌کند و پس از اتمام رویش گل‌های واژگون، گل موسیر باز می‌شود.
فرماندار خوانسار، با اشاره به ایجاد مجموعه گردشگری گلستان کوه در خوانسار ابراز می دارد: فاز اول این مجموعه شامل پارکینگ، سرویس‌های بهداشتی، نمازخانه، سکوهای محل استقرار گردشگران و امکانات دسترسی مردم به امکانات اولیه یک منطقه گردشگری به اتمام رسیده است و اکنون در حال برنامه‌ریزی برای تکمیل فازهای بعدی و به دنبال سرمایه‌گذار خصوصی هستیم.
وی با بیان اینکه امکانات فراهم شده به گونه‌ای است که به طبیعت منطقه خللی وارد نشود، بیان می کند: حفظ وضعیت طبیعی منطقه از نظر منابع و پتانسیل‌ها و گونه های طبیعی مهم است چراکه این منطقه به شکل کوهستانی و نه پارک است و بر این اساس باید برنامه کوه‌گشت برای آن تعریف شود.
بهترین راه حفاظت فرهنگ سازی است
شفعتی با اشاره به اینکه بهترین راه برای حفاظت از گل‌های این منطقه و جلوگیری از چیدن گل‌های این منطقه فرهنگ سازی صحیح است، می گوید: امروزه مردم به اهمیت حفظ طبیعت آگاه‌تر شده‌اند و با توجه به حساسیت عامه مردم این امر کمتر رخ می‌دهد و اگر موردی نیز مشاهده شود، نه از روی غرض ورزی بلکه ناآگاهانه است.
وی اضافه می کند: همچنین روزهای پنج شنبه و جمعه دوست‌داران محیط زیست و مسئولان نیز بر امر حفاظت گل‌ها نظارت دارند و البته بحث بازدارندگی و جریمه نیز برای خاطیان، به منظور حفاظت از این گل‌ها، وجود دارد.فرماندار خوانسار با اشاره به روش‌های جایگزینی گل‌های از دست رفته در این منطقه می گوید: تکثیر و رویش این گل ها از دو طریق انجام می‌شود که یکی از طریق بذری است که از گیاه بر زمین ریزش می کند و دیگری از طریق تکثیر پیاز گل است.
وی می افزاید: لازم است برای محافظت و جلوگیری از از میان رفتن این گل‌ها از چرای زودرس دام جلوگیری شود و همچنین با توجه به افزایش بیش از حد دام به نوعی تعدیل دام نسبت به مرتع رخ دهد.
شفعتی با بیان اینکه اخیرا برخی درختچه‌های این منطقه دچار آفت شده است و با رایزنی و مذاکره با مسئولان منابع طبیعی و محیط زیست، طرحی برای آفت‌زدایی این منطقه فراهم شده است، می گوید: مسئولان استان پیگیر این مشکل هستند تا با تخصیص اعتبار، هرچه سریع تر این نوع آفت که مناطق دیگری مانند فریدن را نیز درگیر کرده است از میان برود.
وی با اشاره به اینکه در این منطقه حیواناتی مانند کبک، قوچ و غیره وجود داشته که اکنون از میان رفته اند، می گوید: این امر به دلیل قطع زنجیره زیستی رخ داده است. اگر آنچه در این منطقه باقی مانده است حفظ و زنجیره زیستی آن احیا شود، رویش گل‌ها به شکل طبیعی اتفاق می افتد و به حالت طبیعی قبلی باز می‌گردد.
فرماندار خوانسار ابراز می دارد: مجموعه گلستان‌کوه در خوانسار یکی از سرمایه‌های مهم ملی است که جزو مرتع روستاییان هم‌جوار است و در سالیان برنامه‌ای برای حفاظت کامل آن وجود نداشته است اما اکنون حفاظت از آن جزو برنامه‌های محیط‌زیست نیز قرار گرفته است.
تلفیق گردشگری با تحقیقات دارویی
شهرستان خوانسار منطقه‌ای کوهستانی در غرب استان اصفهان است که در دره‌ای خوش آب و هوا و در دامنه‌های رشته‌کوه زاگرس قرار گرفته است و سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند.
گلستان کوه در این شهرستان خوش و آب و هوا علاوه بر اینکه یک جاذبه توریستی در بهار است یک منطقه تحقیقاتی در زمینه گیاهان دارویی است.
دسترسی به گلستان کوه
دشت لاله‌های واژگون در دره باریکی در دامنه گلستان کوه خوانسار واقع است که راه‌های ارتباطی به این شهر از خمین، گلپایگان، اصفهان و داران است.
از تهران، بعد از سه راه سلفچگان، به سمت خمین و گلپایگان ادامه مسیر می‌دهید تا به خوانسار برسید و از آنجا پس از طی مسیری به روستای دره بید می‌رسید. از اینجا به بعد با توجه به علامت‌های لاله واژگون در طول مسیر از صحت مسیر انتخابی می‌توانید مطمئن شوید.
فاطمه کازرونی
بازدیدها: 44
