مبادلات فرهنگی ـ فلاحتی ایران و هند دکتر محمدحسن ابریشمی – بخش شانزدهم
اعتمادالسلطنه بهدرستی از قابلیت محل روستای یاتر و شوربختی زمین آن که به دست مردمان آنجا افتاده، و نیز خوشبختی درخت فلفل، سخن گفته که به لحاظ باورهای اهالی از گزند مصون مانده است؛ اما بهراستی تقصیر این مردمان منشأ از بیتدبیری و فساد حاکمان نداشته است؟ مگر آن شخص بلندنظر و علاقهمند به عمران و آبادی که درخت فلفلی را از هند و بلاد دوردست به این روستای کرانة کویر ـ که احتمالاً آبادکرده خود اوست ـ آورده و غرس کرده، از اهالی این روستا نبوده؟ یا عشق به این آب و خاک او را به این موضع نکشانده که این ده آباد شده و اعتباری پیدا کرده و اعتمادالسلطنه آثار ابنیه قدیم و همین درخت فلفل را دیده و روزگار مردمان آن را در عصر ناصرالدینشاه نوشته است؟ باری، از این گونه درختان با پیشینهای که به عصر قاجار میرسد در شهر و نواحی شهرستان تربت حیدریه نیز سراغ داریم. در روستای کاج درخت (در ۱۱ کیلومتری جنوب غربی تربت حیدریه، بر روی عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۱۳ دقیقه، طول ۵۹ درجه و ۷ دقیقه، ارتفاع از سطح دریا ۱۲۷۰ متر)،۱۴۲ باغی قدیمی معروف به «باغ صدر» پنج درخت فلفل کهنسال، هر...