یادداشتی به مناسبت ملی شدن صنعت نفت؛ روزی که نفت ملی شد/ چرا کودتای انگلیسی روی داد؟
کد خبر : ۱۴۵۸۹۵۹ در سالهای ۱۹۵۰ الی ۱۹۵۳ منتهی به کودتای نفتی امریکا و انگلیس بر علیه ایران، تقاضای جهانی نفت بالغ بر ۸.۳ میلیون بشکه در روز بود. تولید نفت ایران معادل ۱.۳ میلیون بشکه در روز بود و تقریبا تمام آن به صورت نفت خام و فراورده از خلیجفارس صادر میشد. یادداشت- فریدون برکشلی- مدیر گروه مطالعات بینالمللی انرژی وین- ایران چهارمین کشور تولیدکننده نفت بود که صنعت نفت خود را ملی کرد. پیش از ایران، شوروی(سابق) در ۱۹۱۸، بولیوی ۱۹۳۶ و مکزیک در ۱۹۳۸ صنایع نفت خود را ملی کرده بودند. در منطقه خاورمیانه، ایران اولین کشوری بود که نفت را ملی کرد. متعاقبا در ۱۹۶۱، عراق صنعت نفت خود را ملی کرد. تا آنجا که ادبیات موجود در حوزه ملیسازی صنایع نفت، در دسترس قرار میدهد، هیچ یک از کشورها استنباط مشخصی از مقوله ملیسازی در دسترس نداشتند. درواقع تقریبا تمام کشورهای دارنده ذخایر نفت، منظورشان از ملیسازی، قطع دست بیگانگان از صنعت نفت و پایان دادن به سلطه خارجیها بود. نفت، محور و کانون مبارزات آزادیخواهی و قطع سلطه خارجی بود. ابعاد و جنبههای اقتصادی و بنگاهی صنعت نفت در فرآیندهای بعدی قرار داشت. از همین روی در تعدادی از کشورها منجمله ایران یا مکزیک، ونزوئلا یا...