زیارتنامهای برای حکیم ابوالقاسم فردوسی شناسنامه ملی جلال رفیع
تو این را دروغ و فسانه مدان به رنگ فسون و بهانه مدان از او هر چه اندر خورد با خرد دگر بـر ره رمـز معنـی بـرد اردیبهشت را ماه فردوسی خواندهاند. و ماه سعدی و خیام. و میتواند ماه همه شاعران باشد. البته نه آن شاعران که سلطان محمود غزنوی (به قول دکتر شریعتی) دو هزار تن از آنان را به آخور دربار بسته بود، بلکه آن زندهدلان و هنرآفرینان بزرگ و بزرگوار که اولاً: یا آشکارا میگفتهاند: «من آنم که در پای خوکان نریزم، مر این قیمتی در لفظ دری را»؛ و یا اگر ناگزیر بودهاند که به جایی تکیه کنند و فرمانروایی را پشتی خویش گیرند (که در عصر مدرنیته به آن اسپانسر و ساپورتکننده میگویند!) فقط در حداقل لزوم و ضرورت چنین میکردهاند. ثانیاً هدف از این تمهید و تدارک و پشتوانهجویی، نه صرفاً تحصیل منفعت فردی از سر نامردی بلکه خلق اثر هنری و علمی و معرفتی و مردمی و ماندگار بوده است. حکیم توس را یکی از بهارآفرینان و اردیبهشتیان میدانیم. او اگر زبان به ستایش گشوده، میکوشیده است تا خوی و خصلت دانش دوستی و هنرپروری را در دل و جان فرمانداران و فرمانروایان تحریک و تهییج کند و از این مایه نیز سنگر...