تا حمایت دولتی نباشد راه نجاتی برای صنایع دستی نیست
درحالی که مسئولان از رونق صنایع دستی و انجام فعالیت‌هایی برای برندسازی و بسته‌بندی آن سخن می‌گویند، برخی از پژوهشگران این حوزه معتقد هستند تا حمایت دولتی نباشد راه نجاتی برای صنایع دستی نیست.
خبرگزاری میراث فرهنگی – گروه میراث فرهنگی – «صنایع‌دستی» به مثابه داشته‌ای مشترک در ملل مختلف، یکی از ابزارهای بسیار مهم و کارآمد در زمینه تبادلات فرهنگی است و در شرایط کنونی جهان که همه جوامع و تصمیم گیرندگان سیاسی و فرهنگی کشورها اشاعه و نفوذ فرهنگ مردم خود به سایر مرزها را در دستور کار خود قرار داده اند، صنایع دستی می تواند به عنوان بازویی که هویت و هنر را بازگو می‌کند نقش شایانی در تحقق این امر داشته‌باشد.
به گفته کارشناسان، صنایع دستی درایران با بیش از۲۵۰رشته در۱۴گروه از نظر تنوع حایز رتبه اول در دنیاست، با این وجود توسعه و رونق آن مستلزم توجه و حمایت دولت مردان و فرهنگسازی در جامعه است.
«مهران هوشیار» استاد دانشگاه و محقق در حوزه صنایع دستی، با اشاره به مشکلات توسعه صنایع دستی در ایران به خبرنگار CHN می‌گوید: «برند سازی در حوزه صنایع دستی یکی از مباحث و دغدغه‌های این حوزه است چراکه با وجود آنکه صنایع دستی به عنوان هنری کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما تاکنون برندسازی خاصی در این حوزه انجام نشده اما این تنها راه حل رفع مشکلات صنایع دستی در کشور نیست.»
این پژوهشگر هنر ادامه می‌دهد: «باوجود آنکه بر تولید برند در صنایع دستی تاکید می‌کنم اما این تنها راه حل رفع مشکلات این حوزه نیست چراکه صنایع دستی نیازمند حمایت کلان دولتمردان و فرهنگسازی بنیادی است.»
او درحالی بر حمایت کلان دولتی و فرهنگسازی بنیادی صنایع دستی تاکید دارد که طی سال‌های گذشته همواره دولتمردان از کمبود بودجه و نبود امکانات کافی برای حمایت از بخش‌هایی مانند صنایع دستی سخن گفته‌اند. بااین وجود هوشیار می‌گوید: «تا زمانی که تمام اقشار جامعه از دانش آموز و کودک پیش دبستانی گرفته تا سطوح کلان دولتی و وزرا شناختشان نسبت به صنایع دستی کامل نشود نمی‌توان گفت این حوزه می‌تواند توسعه یابد.»
هوشیار یادآور می‌شود: «در تمامی اعصار که شاهد رشد و شکوفایی صنایع دستی و هنر بوده‌ایم همواره نقش حاکمیت و حمایت آنها روشن و پررنگ بوده‌است. به طور مثال، صنایع دستی در دوره صفویه رشد و تعالی چشم گیری داشت چراکه مورد حمایت حکومت بود این خود نشان می‌دهد تازمانی که حمایت دولتی از صنایع دستی نباشد نمی‌توان به رشد آن چشم داشت.»
درکی درست از صنایع دستی
به گفته این استاد دانشگاه، دولت مردان باید صنایع دستی را بشناسند و درک درستی از آن داشته باشند تا بتوانند حامی آن شوند. چراکه صنایع دستی هویت ملی ما را در بر دارد و دولتی که از هویت ملی حمایت نکند یک دولت ملی نیست. برای تحقق این مهم نیز برنامه ریزی و تشریح امور در سطح کلان لازم است.
او در پاسخ به این سوال که اگر صنایع دستی زیر چتر حمایتی دولت قرار گیرد استقلال هنرمند چه می‌شود می‌گوید: «این استقلال در هنر مدرن معنا پیدا می‌کند این درحالی است که هنرهای کاربردی همواره نیازمند حمایت حاکمیت بوده‌اند بخصوص صنایع دستی که با توجه به مراحل تولید آن هزینه‌ای گزاف را در پی دارد از این رو باید دولت حمایت‌های لازم را هنرمند صنایع دستی داشته باشد تا عموم جامعه بتوانند خرید صنایع دستی را در سبد خود جای دهند در غیر این صورت با توجه به وضعیت اقتصادی جامعه، صنایع دستی جایی در سبد خانواده نخواهد داشت.»
هوشیار با اشاره به آنکه در چنین شرایطی رقابت ناسالم پدید می‌آید می‌افزاید: «اگر دولت مابه تفاوت قیمت تمام شده صنایع دستی و قیمتی که باید در اختیار مردم قرار گیرد را پرداخت نکند، بازار رقابتی ناسالم را شاهد می‌شویم که اجناس چینی و بی کیفیت در صدر آن قرار می‌گیرند در چنین شرایطی است که مردم ترجیح می‌دهند به جای خرید صنایع دستی، جعبه دستمال کاغذی بخرند که طرح خاتم بر روی آن چاپ شده‌است یا ملیله و میناهای قلابی و چینی جایگزین صنایع دستی اصل می‌شوند.»
او معتقد است: «اگر دولت نتواند از هویت ملی و صنایع دستی حمایت کند بهتر است دغدغه‌هایی که در این حوزه مطرح می‌کند را تعطیل کند و دیگر به فکر آن نباشد چراکه با تزریع مسکن‌هایی مانند قرار دادن صنایع دستی در زمره جوایز بانکی یا ارائه بسته بندی‌ّهای شکیل در این حوزه نمی‌توان مشکلات صنایع دستی را حل کرد. تا حمایت دولتی نباشد راه نجاتی برای صنایع دستی نیست.»
این پژوهشگر با تاکید برآنکه، حضور صنایع دستی در خانه‌های مردم تنها یک شعار است می‌گوید: «تا طرح چگونگی عملیاتی شدن این مهم در نظر گرفته نشود، تمام آنچه گفته شد تنها در حد شعار باقی می‌ماند و راه به جایی نخواهد برد.»
بازدیدها: 76
