سیزده بدر، روز تباهی و ویرانی طبیعت نباشد

با صدای مادر از خواب بیدار می شوی، چشمانت را به سختی باز می کنی، هوا هنوز کامل روشن نشده است، در ذهنت این سوال پیش می آید که چرا باید صبح به این زودی از تخت گرم و نرمت بیرون بیایی، دوباره صدای مادر را می شنوی که بلندتر از قبل صدایت می زند، ناگهان جرقه ای در ذهنت روشن می شود ؛ امروز سیزده بدر است و باید به دل طبیعت بزنیم، سفارش شب گذشته پدر یادت می آید که تاکید می کرد باید زودتر برویم تا بتوانیم جای مناسبی برای اتراق پیدا کنیم، در این زمان مانند فشفشه از تخت پایین می آیی و با ذوق و شوق آماده می شوی.

حتما این صحنه خاطره خیلی هاست، بستن تاب بر شاخه درختان، برپا کردن آتش، آشنا شدن و سرصحبت را باز کردن با خانواده کناری که شاید به بهانه گرفتن یک پیاز یا کبریت شروع می شود، بازی های پر سروصدای وسطی و فوتبال ، خاله بازی دختران، چای خوردن و شادی کردن بخشی از صحنه هایی است که همه ما آنرا در روز سیزده بدر یا همان روز طبیعت تجربه می کنیم.

با نگاهی به تاریخچه سیزده بدر می بینیم که ما ایرانیان در استفاده و رفتار با طبیعت پیشینه ای به قدمت تاریخ داریم، جمشید، شاه پیشدادی روز سیزده نوروز (سیزده بدر) را در صحرای سبز و خرم خیمه و خرگاه بر پا می کند و بارعام می دهد و چندین سال متوالی این کار را انجام می دهد که در نتیجه این مراسم در ایران زمین به صورت سنت و آیین در می‌آید و ایرانیان از آن پس سیزده بدر را بیرون از خانه در کنار چشمه سارها و دامن طبیعت برگزار می کنند؛ این تاریخچه سیزده بدر در ایران است که مانند جشن نوروز به زمان جمشید بر می گردد.

در آن زمان رفتن به طبیعت با هدف سر زندگی و شروع دوباره زندگی بود، در واقع روز طبیعت یک روز معمولی در تقویم کشور نیست بلکه روزی است که بنا به اعتقاد برخی از نیاکانمان، روزی نحس و نامیمون است که برای برطرف کردن این نحسی و بدی همگی افراد خانواده باید به دامن طبیعت بروند و با شادی و پایکوبی این نحسی را از زندگی خود به در کنند؛ آن زمان این ورود به بهار زندگی بدون آسیب به طبیعت انجام می شد اما امروز اینطور نیست گویی مردم با طبیعت دشمنی دارند و در پایان روز سیزده بدر غمی طبیعت را فرا می گیرد که قابل گفتن نیست، تا چشم کار می کند در جای جای جنگل ها ، دشت ها و رودخانه ها تلی از انواع زباله ، پسماندهای غذایی، ظروف پلاستیکی، شاخه های شکسته و تنه نیم سوخته درختان و چمن های سیاه شده از برپایی آتش به چشم می خورد.

شاید این از ذهنتان عبور کند که بستن تاب ، برپا کردن آتش برای تهیه کباب و غذا و درست کردن چای جزو لاینفک تفریحات این روز است و تمام لطف و صفای این روز در این موارد خلاصه میشود اما باید بدانیم که تمام این اقدامات در پایان این روز مانند ردپای انسان در تن طبیعت باقی می ماند در حالی که می توانیم با انجام یک سری اقدامات، زخم کمتری بر پیکر شکننده و دردمند محیط زیست کشور وارد کنیم و در عین حال از حضور در طبیعت هم لذت ببریم، البته سیزده بدر امسال نسبت به سال های گذشته متفاوت است چون با ماه مبارک رمضان مصادف شده اما در هرصورت باید در این روز مراقب محیط زیست و طبیعت باشیم.

یک فعال محیط زیست در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: روز سیزده بدر که البته در چند سال گذشته به آن روز طبیعت می گویند؛ آخرین روز از روزهای پرخاطره عید نوروز است که برای همه ما سرشار از خاطره و لذت است، در این روز ایرانیان به دل طبیعت می روند و هر قوم و نژادی بنا به رسم و رسوم خود ، این روز را جشن می گیرد و خوش می گذرانند.

حسین عبیری گلپایگانی افزود: در این روز بنا به اعتقادی دیرینه ، با حضور در طبیعت تلاش می شود تا نحسی و زشتی های یک سال گذشته را از تن و زندگی خود بیرون کنیم و این کار بدون کمترین آسیب به طبیعت و محیط زیست انجام می شد، در واقع سیزده بدرِ پیشینیان ما، روزی برای ستایش و دعا برای طلب باران فراوان در سال پیش رو، گرامیداشت و پاکیزگی طبیعت و زیست بوم مقدس آن بوده است اما امروزه سیزده بدر روز ویرانی و تباهی طبیعت است.

وی اظهارداشت: در چند سال گذشته در پایان این روز وقتی به پشت سر نگاه می کنیم دل آدم برای طبیعت می سوزد چون تا چشم کار می کند پسماند، شاخه های شکسته و درختان نیم سوخته به چشم می خورد، یا اینکه سبزه های سفره هفت سین به حال خود در دشت ها رها شده اند، در حالی که در گذشته مادران و پدران ما، سبزه های نوروزی خود را در این روز به صحرا می بردند و برای احترام به زمین و گیاه، آن را در آغوش زمین می کاشتند، یا دختران دم بخت برای بخت گشایی آنرا همراه با سبزه دشت گره می زدند اما امروزه آن را به سوی یکدیگر پرتاب و تکه تکه اش می کنیم.

در پایان روز از رها کردن مواد غذایی اضافه در طبیعت خودداری کنیم چون هم چربی داخل غذا باعث بیماری حیوانات می شود و دوم اینکه جانوران و پرندگان دیگر برای به دست آوردن غذا تلاش نمی کنند و این موجب تلف شدن آنها می شود.وی به برخی توصیه های محیط زیستی در این روز اشاره کرد و گفت: بهتر است در این روز از برپا کردن آتش خودداری کنیم، از آنجا که بهار فصل رویش و بیدار شدن گیاهان است بنابراین با روشن کردن آتش باعث از بین رفتن پوشش گیاهی آن منطقه می شویم بنابراین می توان از کپسول های مسافرتی برای پختن غذا و تهیه چای استفاده کرد.

عبیری افزود: یکی از چهره های نازیبا و زشتی که در پایان روز سیزده بدر به وفور دیده می شود حجم زیاد ظروف یکبار مصرف است ، می دانیم که ماندگاری این ظروف در طبیعت به ۵۰۰ سال هم می رسد بنابراین می توان به جای آنها از ظروف ملامین و هر ظرف دیگری که یکبار مصرف نباشند استفاده کرد. در واقع با این کار کوچک کمک بزرگی به نفس کشیدن طبیعت می کنیم.

وی ادامه داد: در این شرایط قطعا باید ظروف شسته شوند ، البته شاید برخی از خانواده بخواهند که ظروف خود را در منزل بشویند اما به آنهایی که می خواهند در طبیعت بشویند توصیه می شود که برای جلوگیری از آلودگی آب های روان، از مواد شوینده غیر بهداشتی و غیر استاندارد استفاده نکنند.

وی تاکید کرد: توصیه می شود در پایان روز از رها کردن مواد غذایی اضافه در طبیعت و برای جانوران و پرندگان خودداری شود ، این کار به دو دلیل توصیه نمی شود یکی به علت وجود مواد چربی در غذا که باعث بیماری حیوانات میشود و دوم اینکه جانوران و پرندگان دیگر برای به دست آوردن غذا تلاش نخواهند کرد که این امر موجب تلف شدن زودهنگام آنان خواهد شد. سعی کنیم که به اندازه نیاز آن روز مواد غذایی با خود ببریم تا با این کار پسماند کمتری تولید کنیم.

عبیری اظهار داشت: یکی از مهمترین کارهایی که نباید فراموش کنیم به همراه داشتن کیسه های زباله است تا در مکان هایی که سطل زباله وجود ندارد ، مواد اضافی خود را داخل آنها ریخته و در پایان روز از طبیعت خارج کنیم .