روایت وزیر ارشاد از دیدار نوروزی با الگوی سخت‌کوشی

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رییس سازمان اسناد و کتابخانه‌ ملی و مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، در پیام‌هایی جداگانه درگذشته عبدالله انوار را تسلیت گفتند.

به گزارش ایسنا، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ  و ارشاد اسلامی در پیامی درگذشت این نویسنده و نسخه‌شناس را تسلیت گفت. در متن او آمده است: «از گنج شایگان دانش و حکمت و معرفت، گوهر نفیسی رفت. روح بلند استاد سید عبدالله انوار، حکیم، فیلسوف، تاریخ نگار، نسخه‌شناس، موسیقی‌دان و ریاضی‌دان برجسته به پیشگاه حضرت دوست و سرای ابدی شتافت. او که دلی پرمهر، سری پرشور و طبعی والا داشت، رخ در نقاب خاک کشید.

استاد انوار به‌عنوان یکی از مواریث فرهنگی این سرزمین، ضمن احاطه بر دانش قدیم، درعلوم نوین نیز چیره دست و صاحب مهارتی زبانزد بود. در جامعیت ایشان در دانش‌های مختلف همین بس که ایشان از منطق، فلسفه، موسیقی و ریاضیات تا تاریخ، نجوم ونسخه شناسی تسلط و تبحر داشتند. کوشش‌ها وفعالیت های خالصانه این استاد در حوزه‌های تهران‌شناسی و تاریخ‌نگاری معاصر، نیز از دیگر خدمات ارزنده علمی و فرهنگی وی بشمار می‌رود.

نوروز ۱۴۰۱ که به همراه همکارانم دیداری با استاد انوار دست داد، در آن دیدار ایشان را مردی نیک‌نفس و بی‌آلایش و پر تلاش یافتم که لحظه‌ای از تکاپوی علمی و فرهنگی باز نمی ایستاد و از همین رهگذر نیز این توفیق را پیدا کرده بود که شناختی جامع در برخی از زمینه های علمی از جمله آثار ابن سینا را بیابد.

بی‌تردید فقدان این استاد بزرگ برای جامعه علمی و ادبی کشور که از خرمن دانش و معرفت ایشان بهره مند می‌شدند، غمی است گران و برای ایران اسلامی ضایعه‌ای جبران ناپذیر و فراموش ناشدنی. هر چند گام‌های بلند آن گرانمایه در راه آموزش و گسترش عرصه‌های نوین علمی و فرهنگی، نام ایشان را تا همیشه برتارک آسمان دانش و فرهنگ ایران زمین به نیکی زنده و جاودانه خواهد ساخت.

 از خداوند سبحان برای روح پاک و بلند این اندیشمند و پژوهشگر فرهنگ ایرانی اسلامی جایگاهی رفیع و برای خانواده معظم و علم‌پرور ایشان و تمامی شاگردان و علاقه‌مندانشان اجر و شکیبایی طلب می‌کنم. »

همچنین علیرضا مختارپور – رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی – نیز در پیامی برای درگذشت انوار نوشته است:

«پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «مرگ عالم مصیبتی جبران‌ناپذیر و رخنه‌ای بسته‌ناشدنی است. او ستاره‌ای است که غروب می‌کند.»

درگذشت دانشمند فرزانه، و پژوهشگر یگانه، شادروان استاد سید عبدالله انوار را به جامعه علمی کشور و آحاد هم‌وطنان عزیز، و به‌ویژه تمامی همکاران ایشان در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تسلیت عرض می‌کنم.

آن فقید سعید از زمره نادره‌مردانی بود که در حوزه‌های گوناگون ریاضی، منطق، موسیقی، فلسفه، تاریخ، تهران‌شناسی، حقوق،  نسخه‌شناسی، فهرست‌نویسی، و ادبیات، صاحب‌نظر و صاحب اثر بود، و از اوان جوانی تا واپسین دم حیاتِ پربارش دست از دانش‌اندوزی و جست‌وجوگری برنداشت، و الگوی سخت‌کوشی و مصداق این سخن پیامبر اکرم بود که در سروده میرزا ابوالقاسم فخرالاسلام تجلی یافته است:

چنین گفت پیغمبر راستگوی
ز گهواره تا گور دانش بجوی
روانش شاد و راهش پر رهرو باد»

 علی رمضانی – مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران – نیز در پیامی آورده است: «پژوهشگر گرانمایه، اندیشمند اثرگذار ایران زمین و خادم شریف فرهنگ ایرانی – اسلامی، استاد عبدالله انوار، رخ در نقاب خاک کشید. سراسر عمر شریف و پربرکت ایشان وقف فرهنگ شده بود و از این نظر شخصیت‌شان خاص و یکه است.

این استاد معزز و صاحب تفکر، در ادامه سنت حکمای ایران زمین در عمده زمینه‌های علمی تبحری عالی و متعالی داشت.

کار عظیم ترجمه و شرح شفای ابن‌سینا را در ۲۲ جلد به سرانجام رساند که متاسفانه هنوز به صورت کامل رنگ انتشار به خود ندیده است. «شفا» از برجسته‌ترین منابع در علوم عقلی است و ترجمه و شرح آن یک تیم علمی را می‌طلبد که استاد انوار آن را به تنهایی به سرانجام رساند و حتی اگر همین یک کار را در کارنامه خود داشت، خدمت به فرهنگ و تفکر را تمام کرده بود.

تعلیقات ایشان بر «اساس الاقتباس» خواجه نصیرالدین طوسی که از منابع سترگ تمدن اسلامی در علم منطق است، شاهکاری بود که مطالعه این منبع را برای نسل جدید آسان کرد. ترجمه‌ها و شروح ایشان از متون حکمی و علمی متعدد است و حیرت انگیز، چرا که احاطه کاملش را بر فلسفه، ریاضیات، هندسه، موسیقی، منطق، فقه، تاریخ و… می‌رساند. علاقه ایشان به ریاضیات و رساله‌های علمای مسلمان در این علم نیز زبانزد خاص و عام بود. فهرست نویسی نسخ خطی کتابخانه ملی نیز کار سترگ دیگری از او بود که آشنایی حیرت انگیزش به رساله‌ها، کتاب‌ها و نسخ خطی در تاریخ تمدن ایران زمین را اثبات می‌کرد.

اما خدمات ایشان به فرهنگ به این موارد خلاصه نمی‌شود. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، منزل ایشان به عنوان یک مرکز فکری و فرهنگی شناخته شده بود و هر کسی که اندیشه‌ای نو برای عرضه داشت، ابتدا به منزل استاد عبدالله انوار فکر می‌کرد. تاریخ معاصر در باب جلسات حکمی و فلسفی که در منزل ایشان برگزار می‌شد، صفحات دلکشی را به خود دیده است. در کنار تمامی این موارد، ایشان فرزند سید یعقوب انوار شیرازی (از بزرگان نهضت بیداری ایرانیان) بودند و خاطرات دلکشی از پدرشان داشتند. این خاطرات در کنار سیر و سلوک ایشان در طول عمر و روابطی که با دیگران داشتند، تاریخ زنده‌ای از تهران معاصر در یک قرن و نیم گذشته را تشکیل می‌داد.

درگذشت ایشان ضایعه عظیمی بر فرهنگ معاصر است.
این ضایعه را به ایرانیان فرهنگ دوست تسلیت عرض می‌کنم و امیدوارم راه این بزرگمرد ادامه پیدا کند و آثار هنوز منتشر نشده ایشان نیز رنگ انتشار به خود ببیند.»

بازدیدها: 1

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *