همایش آواهای مذهبی استان سمنان برگزار شد/ دامغان مهد آئین سنگ‌زنی

به گزارش خبرنگار مهر،  نخستین همایش آواها و نواهای مذهبی استان سمنان به میزبانی تکیه بازار شاهرود و باهدف تجلیل از پیر غلامان اهل‌بیت (ع) و تبیین راهکارهای جلوگیری از باورهای نادرست در مراسم مذهبی با حضور مسئولان، مداحان، پیر غلامان و همچنین مسئولان استانی و شهرستانی طی دو روز برگزار شد.

در این مراسم پیرغلامان حسینی در رشته‌های سحر خوانی و مناجات، پامنبری و واویلا خوانی، مرثیه‌خوانی، نوحه‌خوانی، روضه‌خوانی و مصیبت‌خوانی، چاوش‌خوانی، تعزیه، سنگ‌زنی و چراغ و واقعه خوانی شرکت کردند و هنر خود را در این همایش دوروزه به معرض عرضه گذاشتند.

در این مراسم و طی تحقیق‌های گسترده‌ای که طی دو سال در سطح استان سمنان انجام شد ۱۲۰ پیر غلام برای شرکت در همایش به‌صورت شهرستانی معرفی شدند که درنهایت از بین آن‌ها ۵۳ نفر به مرحله استانی راه یافتند.

دامغان مهد آئین کهن است

نماینده خانه مطبوعات در دامغان در این مراسم به خبرنگار مهر گفت: روستای صالح آبادو دامغان در ۲۲ کیلومتری جنوب این شهرستان در مسیر جاده جندق -اصفهان قرار دارد که همه‌ساله آئین عزاداری به مدت ۲۰ شب در ایام محرم و صفر با حضور گسترده مردم را برگزار می‌کند که این مراسم توأم با دسته سینه‌زنی، روضه، زیارت عاشورا، نماز جماعت، بیان احکام، مداحی، اطعام و سنگ‌زنی است.

محمد ابراهیم خوری بیان کرد: مراسم شیرخوارگان حسینی، برافراشتن حدود ۷۰ علم، خواندن تعزیه چهار سردار و … در زمره دیگر مراسمی است که در روستای صالح آباد دامغان برگزار می شود که از همه روستاهای هم‌جوار و شهر دامغان برای دیدن این مراسم به آن روستا سفر می کنند.

وی درباره فلسفه برگزاری این مراسم، افزود: پیشینیان ما معتقد هستند روزی که اباعبدالله حسین (ع) و یارانش به شهادت می‌رسند تا سه شبانه‌روز اجساد بر روی زمین‌مانده بود تا اینکه طایفه‌ای به نام بنی اسد برای تدفین شهدا به کربلا وارد می‌شوند که با دیدن صحنه خونین بار عاشورا ناخدا گاه با سنگ و خاک بر سر خود زده و شیون و زاری می‌کنند و این در واقع فلسفه عزاداری روستای صالح آباد است.

مراسم سنگ‌زنی صالح آبادو ۲۰۰ سال قدمت دارد

نماینده خانه مطبوعات در دامغان همچنین با تأکید بر اینکه مراسم سنگ‌زنی صالح آبادو در کل کشور بی‌نظیر است، افزود: این مراسم در بسیاری از نقاط ایران به‌صورت دوضرب و چهارضرب اجرا می‌شود در دو شهر از استان گیلان و خراسان در شب هشتم و پنجم محرم به‌صورت هشت ضرب می گیرند اما در دامغان از دوضرب تا ۱۶ ضرب با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال است که همین نوع سنگ‌زنی صورت می گیرد.

خوری بابیان اینکه با تحقیقات صورت گرفته ۴۰ شهر و روستای ایران و دو کشور سوریه و پاکستان نیز مراسم سنگ‌زنی انجام می‌شود اما هیچ جای ایران سنگ‌زنی به سبک دامغان نیست، ابراز داشت: این آیین در سال ۸۸ به ثبت ملی رسید لذا برگزاری این مراسم همه‌ساله در این روستا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی افزود: سنگ‌زنی با نوحه مخصوصی همراه است مثلاً دو کلمه «حیدر علی» را تشکیل می‌دهد همچنین «زهرا فغان گریان و نالان ریزد به سر خاک عَلم بَهر شهیدان» تا ۱۶ ضرب انجام می‌شود سنگ زن با نوحه‌خوان هماهنگ هستند و کار او بسیار سخت محسوب می شود از این بابت هر مداحی نمی‌تواند این ریتم را بخواند همچنین در این مراسم دو قطعه چوب سبک به‌عنوان سنگ همگام با ریتم موجود بالا پهلو پایین و گاهی بدون زدن به یکدیگر مداح را همراهی می‌کنند.

سنگ‌زنی مراسمی طولانی است

این عضو خانه مطبوعات استان سمنان درباره شیوه عزاداری در سنگ‌زنی، توضیح داد: در این مراسم افراد در دو صف به‌صورت دایره‌وار حرکت می‌کنند که مرسوم است سید و پیشکسوتان در اول صف می‌ایستند، مرشد و نوحه‌خوان با قرار گرفتن بین دو صف چوب کوچکی را تکان می‌دهد که سنگ زن‌ها با دیدن حرکات چوب‌دست مداح، سنگ‌ها را با ریتم مشخصی برهم می‌زنند.

خوری همچنین در دیگر بخش سخنان خود، بیان کرد: جوان‌ها نمی‌خواهند نوحه‌های قدیمی را بخوانند لذا نوحه‌های جدید با سبک نو بیشتر رواج پیداکرده است درگذشته این‌چنین بود که مداحان هر نوحه را برای یک‌شب می‌خواندند مثلاً در روز هفتم آب روان بر تشنگان بستن را مداحی می‌کردند و به همین طریق تا روز یازدهم ادامه پیدا می‌کرد و امروز نیز به همین طریق سعی شده این رسم حفظ شود.

وی افزود: جوان‌ها به نوحه‌هایی گرایش پیدا کردند که شاید بی‌محتوا نیز باشد نوحه‌های حزن‌انگیزی که از قدیم به یادگار مانده و هرکدام مربوط به یک مراسم در ایام محرم مربوط می‌شود و در نوع خود پرمحتوا و غنی هستند اما نوحه‌های جدید متأسفانه نه‌تنها از جذابیت برخوردار نیست بلکه در مخاطب نیز تأثیر حزن ایجاد نمی‌کند.